خانه تاریخی گلچین دزفول

در مرکز شهر دزفول، خانه گلچین با معماری زیبا و اصیل خود یکی از بناهای تاریخی و تماشایی این منطقه است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

قدمت اولیه بنا با توجه به نوع تقارن‌های موجود در پلان و نما و تزئینات آجری پیرامون حیاط که از زیبایی‌های معماری این بنای تاریخی به شمار می‌آیند به بیش از ۱۰۰ سال و به دوره قاجاریه می‌رسد که تا اوایل دوره پهلوی تغییراتی در آن اعمال شده است.

خانه تاریخی «گلچین» از نظر موقعیت قرارگیری در محله تاریخی مسجد در مرکز شهر و درخیابان طالقانی غربی کوچه فیروزه قرار گرفته است. این خانه که یکی از زیباترین خانه های بافت تاریخی و ارزشمند دزفول محسوب می‌شود که از نظر مشخصه های معماری بی‌نظیر است.

بنای خانه قدیمی گلچین به صورت یک حیاط کوچک در مرکز خانه است و همراه با نقوش زیبای خوون چینی خودنمایی می‌کند. می گوید: نقوشی سنتی که با خلاقیت وصف ناشدنی معماران خوش ذوق دزفول کنار هم قرار گرفته؛ زیبایی توصیف ناپذیری به این مکان تاریخی داده است. همچنین، فضاهای بیرونی و اندرونی خانه گلچین در طبقات مختلف ساخته شدند.

کاربری خانه گلچین در گذشته مسکونی بوده و بخشی از آن به عنوان عصار خانه یا کارگاه ارده کشی مورد استفاده قرار گرفته و در حال حاضر در مالکیت آن در دست اداره میراث فرهنگی شهرستان است.

خانه گلچین در میان مجموعه‌ی باشکوهی از بناهای تاریخی دزفول مانند مجموعه شاهرکن الدین، مسجد، مدرسه و بقعه شاهرکن الدین، بازار قدیم دزفول و مسجد جامع شهر قرار گرفته است. همچنین، این خانه نزدیک به شریان‌های اصلی همچون خیابان امام و خیابان طالقانی که به محور رود دز منتهی می‌شوند، واقع شده و در نتیجه شرایط بسیار مناسبی را برای تبدیل این مجموعه به یکی از قطب‌های مهم گردشگری فراهم کرده است.

از دیگر نکات مثبت و قابل توجه در مورد این خانه می‌توان به همجواری آن با خانه‌ تاریخی نیل ساز اشاره کرد که هر دو در کنار هم مجموعه تاریخی منحصر به فردی را تشکیل داده و پتانسیل و قابلیت سرمایه‌گذاری برای ایجاد یک مجموعه رفاهی، تفریحی سنتی را دارند.

با توجه به وضعیت آب و هوایی استان خوزستان، فصل بهار و زمستان زمان مناسبی برای بازدید از این جاذبه است.

متاسفانه این خانه تاریخی و ارزشمند مورد بی‌توجهی متولیان و مسئولین قرار گرفته و به دست فراموشی سپرده شده است. در نتیجه هر روز بخش‌هایی از آن آسیب می‌بیند. همچنین، با وجود اینکه خانه گلچین به شماره ۱۴۷۱۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اما تاکنون هیچ بهره برداری صحیحی از آن نشده و مرمت آن نیز سال هاست نیمه کاره رها شده است.