عمارت نارنجستان قوام

این بنا دارای اندرونی و بیرونی به سبک توانگران دوره قاجاریه می‌باشد که بیرونی به عنوان دارالحکومه یا محل رتق و فتق امور سیاسی، نظامی، دیدار با نمایندگان و سفرای دول خارجی و اندرونی به عنوان منزل شخصی مورداستفاده قرار می‌گرفته است. این بنا و اندرونی ازطریق یک تونل زیر زمینی به هم مرتبط می‌باشد .(دربناهای قدیمی به منظور جلوگیری از رفت و آمد بیگانگان در قسمت خصوصی منزل اندرونی ایجاد می‌کرده‌اند.)

ساختمان نارنجستان از دو بخش تشکیل شده: بخش شمالی با ایوان ستون دار جانبی و یک طبقه زیر زمین و دو طبقه فوقانی که محل انجام کارهای اداری و تشریفات بوده است. بخش جنوبی با چهار اتاق در گوشه جنوب شرقی و جنوب غربی که محل استقرار خدمه بوده است. طاق نمای ورودی در جبهه جنوبی عمارت واقع شده که اشخاص از طریق این مدخل به یک هشتی و از آن به دو راهروی کناری که به حیاط اصلی مرتبط است وارد می‌شوند. درقسمت انتهایی تالار شرقی و غربی اتاق‌هایی با نقوشی زیبا دیده می‌شود. در تزیین سقف‌های نقاشی شده چه سقف‌های تخته کوبی شده و یا سقف‌های با تیرهای قلمدانی از موادی چون گل اخری، اکلیل، شنگرف، لاجورد و سایر رنگ‌های معدنی استفاده شده است. انواع طرح‌های آجرکاری سنتی از قبیل شطرنجی، بند سنگ و خفته راسته به چشم می‌خورد. این طرح‌ها با نهایت استادی و مهارت کار شده است و همچنین در تمامی بدنه‌ها و سقف دو بهار خواب (دو طرف ضلع شمالی) با گچ‌بری‌های زیبایی تزیین شده که این تزیینات به طرح‌های سنتی گیاهی معروف می‌باشد. سقف فضای هشت ضلعی ورودی که به هشتی معروف است ازمقرنس آویخته که به طرز زیبایی کاشی‌کاری و تزیین شده، بهره گرفته است. در نمای داخلی ضلع جنوبی چندین تصویر برگرفته از داستان های تاریخی از قبیل: سلیمان و بلقیس ملکه سبا، خسرو شیرین، شیرین و فرهاد و صحنه‌هایی از شکار حیوانات و همچنین در قسمت میانی آن نقش سه خدمتگزار در حال حمل ظروف میوه و اشربه کاشیکاری گردیده و در قسمت پیشانی نمای ضلع شمالی سه شمسه ایجاد شده که بر روی هر یک مناظری بر روی کاشی به تصویر کشیده است. بر روی شمسه میانی دو شیر شمشیر به دست در حالیکه بر بالای سرشان دو فرشته تاجی را نگه داشته‌اند و خورشید از پشت شان طلوع مین‌ماید به صورت قرینه بر روی کاشی هفت رنگ به تصویر کشیده شده‌اند و در شمسه‌های دو طرف نیز صحنه نبرد غزال و پلنگ بر روی کاشی هفت رنگ تصویر شده‌اند. در تالار آیینه و تالار شاه نشین از دو نوع آیینه کاری استفاده شده که در نوع اول آیینه‌های ساده به شکل‌های مختلف و با فرم‌های هندسی به‌کار رفته و در نوع دوم از آیینه به عنوان زمینه استفاده شده و قطعات کوچک آیینه به عنوان نقش و طرح و شیشه‌های ساده و رنگی به عنوان روکش بر روی آن قرار گرفته است به این نوع کار "چهار رویه" می‌گویند. بر روی تمامی درب اتاق‌ها وستون‌های چوبی که از جنس چوب گردو است معرق کاری به وفور دیده می‌شود. در این هنر از نقوش مختلفی از قبیل اسلیمی و ترنج و از موادی همچون صندل استفاده شده است.

اگر علاقه مند به بازدید از این اثر تاریخی هستید، میتوانید در طول هفته از صبح تا عصر از این بنا دیدن کنید.