غار خرمنه سر

غار خرمنه‌سر، در بلنداي کوه خرمنه سر که 1600 متر ارتفاع دارد، واقع شده و با نام «شانشين» نيز شناخته می شود. سنگ خارا و سنگ‌هاي سفيد آهکي به صورت ستون‌هاي استالاکتيت و آويزه‌هاي استالاگميت مانند چلچراغ‌هاي زيباي از سقف این غار آویزان شده و تصویر تماشایی را خلق کردند.

ابزار و ادوات سنگی و تیغه‌های سنگ چخماق کشف شده در این غار، نشان از زندگی غارنشینی انسان های پیش از تاریخ دارد. در مطالعات و بررسي‌هاي اوليه، بیان شده که اين غار در دو دوره زيستگاه انسان بوده که در دوره نخست، اين غار سکونتگاه انسان‌هاي غارنشين دوره‌هاي پيش از تاريخ بوده و تعيين قدمت دقيق آن کار بسيار دشواري است. همچنین، در دوره دوم، مردمان قرن چهارم هجري در اين غار ساکن بودند و اين تاريخ به بررسي سفالينه‌ها و وسايل زندگي آنان که در اتاق‌ها و دهليزها یافت شده، متکي است.

فصل های بهار و تابستان، زمان مناسب تری برای بازدید از این جاذبه هستند.

وجود فضاهای تالار مانند، دالان ها و دهلیزهای زیبا و دخمه هایی شبیه مغازه های قدیمی در غار خرمنه سر، نشانگر آن است که این مکان زمانی زیستگاه انسان های نخستین بوده و به همین دلیل دارای ویژگی های بارز و منحصر به فرد است. این غار قديمي و تاريخي با قلعه «شميران» يا «سميران» که امروزه به نام مجموعة تاريخي «قاسم‌آباد» معروف است و در ساحل راست رودخانة قزل اوزن قرار دارد، مرتبط است و به نظر مي‌رسد سرکردگان حکومت «کنگريان»، از اين غار به عنوان پناهگاهي امن در مقابله با فشارهاي سياسي حکومت بغداد استفاده مي‌کردند.

در فاصلة 50 متري اين غار، سوراخي شبيه به دهانه چاه وجود دارد که براي ورود به آن بايد به حالت خزيده و درازکش حرکت کرد و به محض ورود به اين حفره عجیب و هیجان انگیز، دنيايي ديدني و پر از شگفتي در برابر چشمان بیننده ظاهر می شود. تصویر زیباتر و شگفت آورتری نیز در ادامه مسیر وجود دارد.

در ادامه، پرتگاه عظیمی می بینید که برای عبور از آن به وسايل و تجهیزات کوهنوردي نیاز خواهید داشت و سپس، راه طولاني و تونل مانندي دیده می شود و پس از پيمودن آن به دهانه چاه بزرگ ديگري مي‌رسيم که انتهاي آن ديده نمي‌شود و پايين رفتن از آن مهارت ويژه‌اي لازم دارد. بعد از خروج از اين چاه، 100 متر جلوتر، به دخمه‌اي مي‌رسيد که شیب دار و لغزنده است و عبور از آن نیازمند مهارت کافی است.

در ادامه مسیر یک تالار بزرگ با ابعاد 80×80 متر و سقفی مرتفع می بینید. تالار با شيب ملايم و سطحي مرطوب به سطح پايين و زيرزمين ادامه مي‌يابد و به نظر مي‌رسد که غار به انتها رسيده؛ در حالي که چنين نيست و در کنار پايانه غار، شعبه عميق و طولاني ديگري دهان مي‌گشايد.

براي رسيدن به دهانه غار خرمنه‌سر، ابتدا باید از بستر رودخانه‌اي که از کوه‌هاي شمالي شانشين سرچشمه مي‌گيرد و از ميان درختان زيتون و انجير عبور کنید و به سوي ارتفاعات شمالي بروید تا در نزديکي قلة کوه خرمنه‌سر، دهانة مشبک و پنجره مانند وسيع غار را ببینید. توجه کنید که اين دهانه ربطي به غار اصلي ندارد و نبايد با در اصلي غار اشتباه گرفته شود.

بالاي در غار، حفره عظیمی شبيه به یک اتاق وجود دارد که در ميان حفره هاي کوچک احاطه شده و بالا رفتن از ميان سنگ‌ها نياز به دقت و مهارت دارد. در حفره‌هاي اطراف، خفاش‌ها و شب‌پره‌هاي بسياري لانه کردند که از روشنايي بيرون گريزانند و با صداي پاي هر تازه‌واردي، هراسان، در هر سو به پرواز درمي‌آيند. با ادامة راهپيمايي، يک فضاي نسبتاً وسيع پديدار مي‌شود و پس از آن، برکه آب صاف و زلالي جاي دارد.

این غار دارای چاه های بسیار و دره های خطرناک و لغزنده است و علاقه مندان به بازدید از درون غار باید وسایل ویژه غارنوردی و کوهنوردی به همراه داشته باشند.

این غار که در ارتفاعات دربند ده بهار واقع شده و در پایین دست آن نیز روستای ده بهار قرار دارد به همت غارنوردان و کوهنوردان زنجان، طناب ها و ریسمان هایی که در طول مسیر رها و به صورت زباله درآمده بود جمع آوری و پوینت گذاری شد که در واقع با این کار مسیرها با فلش های شب نما مشخص شده تا افراد برای آمد و شد با مشکل مواجه نشوند.