کلیسای شوغا گات مقدس تبریز

کلیسای سورپ شوغاگات (شوغات) متعلق به کلیسای حواری ارمنی است كه در استان آذربايجان شرقي واقع شده است.

کلیسای شوغاگات مقدس را «سیمون منوچهریان»، مدیر کارخانهٔ چرم سازی، در سال ۱۹۴۰ میلادی (۱۳۱۹ خورشیدی) در گورستان ارامنهٔ تبریز بنا نمود.

شوغاگات مقدس یکی از راهبه‌های مقدس مسیحی است و بانی کلیسا برای یادبود مادر خود، شوغاگات، این نام را برای کلیسا انتخاب کرده است. گورستان ارامنهٔ تبریز در ابتدای خیابان امامیه واقع شده و از ۱۸۵۶ میلادی متوفیان ارمنی در این محل دفن شده‌اند.

این زمین در تاریخ فوق از سوی اسقف ساهاک ساتونیان، خلیفهٔ وقت ارامنهٔ آذربایجان، خریداری شد و به این امر اختصاص یافت. قبل از این تاریخ، محوطهٔ کلیسای مریم ننه مارالان گورستان ارامنهٔ تبریز بود.

در تاریخ ۲۴ مهر ۱۳۸۶ پیکر اسقف اعظم ارمنی‌های تبریز، نشان توپوزیان در این محل و در جلوی درب ورودی کلیسا دفن گردیده‌است.

پلان این کلیسا، به تبعیت از کلیساهای ارامنه، با الگوی بازیلیک طراحی شده است. چهار ستون مربع شکل در وسط پلان واقع شده و فضای داخلی را به دو ناو در دو طرف و یک ناو میانی وسیع تر تقسیم کرده است. گنبد رک این بنا در وسط پلان و بر روی چهار ستون ذکر شده بنا شده و مشاهده می شود.

ورودی بنا مانند اکثر کلیساهای ارامنه در ضلع غربی و روبه روی محراب تعبیه شده است. از فضاهای متداول در الگوی کلیساهای ارامنه اتاق های رختکن دو طرف محراب، به علت کاربری خاص این کلیسا (مراسم نماز و ادای احترام به میت)، حذف شده اند.

نماهای خارجی کلیسا با نمای سنگی (سنـگ های پاکتراش هم اندازه) در سه ضلع شمالی، جنوبی و غربی با جفت پایه هایی با قوس های نیم دایره و بیـضی قـاب بنـدی شده است. 

بهترين زمان براي بازديد از اين مكان فصل بهار و تابستان مي باشد.

براي بازديد از اين مكان بايد باید به بخش اقلیت های مذهبی این اداره رفته و اجازه نامه کتبی بگیرد.

قبرهای موجود در کلیسای شوغاگات تبریز

از جمله سنگ قبرهای اشخاص مهم، که دورتادور این کلیسا واقع شده اند، عبارت اند از:

آرامگاه خلیفهٔ بزرگ ارامنهٔ آذربایجان، نِرسِس ملیک تانگیان، که در خلال جنگ های جهانی اول و دوم به مدت چهل سال خلافت ارامنهٔ آذربایجان را به عهده داشتند.

آرامگاه کشیش باگرات، خلیفهٔ سابق ارامنهٔ آذربایجان، که در۱۹۹۱م/۱۳۷۰ش وفات یافته اند.

آرامگاه کشیش دِرپوغوس دِرپوغوسیان. این کشیش کاتولیک کودک یتیمی بوده که در قتل عام ارامنه در خاک عثمانی از جنوب دریاچهٔ وان به تبریز مهاجرت کرده. وی، که در تبریز بیمار شده و مورد مراقبت کاتولیک ها قرار گرفته و تحت سرپرستی آنها بزرگ شده بود، به پاس خدمات کاتولیک ها به روحانی ای کاتولیک تبدیل و پس از وفاتش، به پیشنهاد آنها در گورستان ارامنه تدفین شد.

آرامگاه آزاد منوچهریان (وفات۱۸۵۴/۱۹۴۴م)، پدر سیمون منوچهریان، بانی کلیسای شوغاگات.

آرامگاه شوغاگات منوچهریان (وفات۱۸۷۱/۱۹۳۹م)، مادر سیمون منوچهریان،که این کلیسا به نام وی شوغاگات نامیده شده است.

بنای یادبود جانباختگان ارمنی خوی، که در۱۹۱۸ م به دست سپاه عثمانی کشته شده اند.

آرامگاه دکتر اصلانیان (وفات۱۹۴۰م/۱۳۱۹ش). در چهار گوشهٔ این مقبره، چهار ستون با ارزش ایلخانی وجود دارد که بنا به گفتهٔ قدمای ارمنی از سنگ تراشی های تبریز خریداری شده اند.