زمان مناسب بازدید آرامگاه فردوسی
با توجه به تابستانهای گرم و زمستانهای سرد این منطقه، فصل بهار و اوایل پاییز زمان مناسبی برای سفر به خراسان رضوی و بازدید از جاذبه های این استان خواهد بود.
مشخصات آرامگاه فردوسی
آرامگاه فردوسی که به شبیه به بناهای پرسپولیس و مقبره کورش در پاسارگاد ساخته شده، شامل سه قسمت است که اولین بخش آن، میانی ترین بخش بوده و از سنگ قبری از جنس مرمر به ابعاد ۱٫۵×۱ متر و حدود ۰٫۵ متر ارتفاع تشکیل شده و در مرکز در سکوی مرمری قرار گرفته است.
بخش دوم شامل تالاری مربع شکل است که از سنگ مرمر ساخته شده و داخل آن با کاشی تزئین گشته و چهار ستون بلند با دو سر ستون بزرگ در چهارگوشه این تالار موجود است و تصویر مردی بالدار در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی ایجاد گشته است که ویژگیهای پرسپولیس را بیشتر به یاد میآورد.
سومین بخش محوطه پلکانی پوشیده از سنگ مرمر است که اتاق روی آن قرار گرفته و تعداد زیادی از اشعار فردوسی روی دیوار آن حک شده که حسین حجار باشی زنجانی سنگ تراشی سنگهای بنا و قبر را انجام داده است و سنگ نوشتههای آرامگاه را که به خط نستعلیق و از اشعار فردوسی میباشد از آثار طاهرزاده است.
تاریخچه آرامگاه فردوسی
ساختمان کنونی آرامگاه فردوسی در سال ۱۳۱۳ همزمان با آیینهای هزاره فردوسی گشایش یافت.
پس از کودتای سوم اسفند ماه سال ۱۲۹۹ خورشیدی، در سال ۱۳۰۱ خورشیدی، گروهی از رجال سیاسی-فرهنگی و علاقهمند به هنر ایران، برای حفظ و نگه داری و تعمیر ساختمانهای تاریخی و پاس حرمت یادگارها و مفاخر فرهنگی و هنری ایران، گرد هم آمدند و جمعیتی به نام «انجمن آثار ملّی» را تشکیل دادند. از اقدامات اولیهٔ انجمن آثار ملّی، طرح ساخت آرامگاه فردوسی بود.
کریم طاهرزاده بهزاد، طرح آرامگاه فردوسی را پیشنهاد کرد و این طرح در سال ۱۳۱۳ خورشیدی افتتاح شد. به علت ناآشنایی سازندگان به فنون آزمایش خاک، محاسبه نکردن دقیق و بیاطلاعی از وضعیت آبهای زیرزمینی ناحیهٔ طوس، ساختمان از همان نخستین سالها، شروع به نشست کرد و پس از ۳۰ سال، هوشنگ سیحون با حفظ طرح اولیه و الحاقات جدید، بنایی جدید پیشنهاد کرد. در طرح جدید هوشنگ سیحون نمای اصلی مقبره حفظ شد، اما در فضاهای داخلی تغییرات بسیاری انجام گرفت.
ویژگیها آرامگاه فردوسی
آرامگاه فردوسی یادآور معماریهای پاسارگاد و مقبره کوروش بوده و تصویر مردی بالدار در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی، یادآور ویژگیهای معماری پرسپولیس است.
سیمای عمومی آرامگاه فردوسی
پیشنهاد ویژه آرامگاه فردوسی
امکانات ویژه آرامگاه فردوسی
سایر اطلاعات آرامگاه فردوسی
در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طرحهایی برای گسترش و بهسازی آرامگاه حکیم در دست اقدام دارد که در همین زمینه زمینها و ساختمانهای اطراف آرامگاه به تملک این سازمان در میآیند و هرگونه ساخت و ساز تازه در حریم آرامگاه کلاً ممنوع میباشد. با این حال متأسفانه وزارت نیرو در سال ۱۳۸۶ با نصب دکلهای بزرگ انتقال نیروی برق دورنمای آرامگاه فردوسی را مخدوش کرده که موجب برانگیختن اعتراض عمومی گردید.
مساحت ساختمان ۹۴۵ متر بود و بهترین حجاران تصاویری از شاهنامه را بر دیوارهایش حک کردند. اما از آنجا که در طراحی بنا محاسبات فنی دقیق لازم به عمل نیامده بود، بویژه به سبب عدم محاسبهٔ مقاومت خاک و مصالح پی، ساختمان آرامگاه از همان سالهای نخست شروع به جذب رطوبت و نشست کرد. تعمیرات و مراقبتهای سیساله هم کارگر نیفتاد، و ناچار لزوم تجدید بنای آرامگاه مطرح شد.
به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ بازسازی بنا با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ به انجام رسید. بنای پیشین دارای نمای بیرونی شبیه بنای فعلی بود، اما داخل آن کوچکتر و کمعمقتر و دارای دو ورودی کمعرض شرقی و غربی بود. بنای کنونی، که سعی شده در ظاهر کاملاً شبیه بنای پیشین باشد دارای نهصد متر سطح زیربنا، و ساخته شده از بتون و سنگ و کاشی است.
بخش فوقانی بنا، که در اجرای اولیه توپر بود این بار میانتهی ساخته شد. سقف داخلی آن هم با کاشیکاری معرق و متأثر از عناصر تزیینی دورهٔ هخامنشی و عصر فردوسی روکاری شد. دیوارهای آن هم تماماً با سنگ هایی از منطقهٔ توس نماسازی شد. هیأت کلی بنا آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد را تداعی میکند. اینک باغ آرامگاه که حدود شش هکتار مساحت، و یک موزه و کتابخانه دارد، سالانه بیش از یک میلیون زائر و شیفتهٔ فردوسی را میپذیرد. موزه در گذشته، چایخانه سنتی و مکانی برای استراحت بازدیدکنندگان بود ولی بعدها در سال ۱۳۶۱ با کشف آثار باستانی در شهر قدیم توس و همچنین اهدای اشیای تاریخی توسط افراد مختلف به موزه مبدل گشت.