آتشکده بازه هور

دو پژوهشگر معروف (هرتسفلد در كتاب ابنيه و آثار تاريخى ايران و آندره گدار در كتاب آثار ايران) اين بنا را از نزديك ديدند و آن را از آثار دوره ساسانى ميدانند. بناى بازه هور داراى يك گنبد و سه ورودى و در گذشته از سمت مشرق به بناى ديگرى اتصال داشته و در دو سوى شمالى و جنوبى آن نيز الحاقياتى مانند راهرو و ايوان وجود داشته است.

در مجموع اين بنا را مى توان هسته مركزى يك مجموعه معمارى كهن دانست. اين بناى قديمى و ارزشمند به فاصله حدود ۸۰ كيلومترى مشهد و در سمت شرق روستاى رباط سفيد واقع شده است.

به لحاظ ويژگي هاى معمارى آتشکده بازه هور خراسان، نمايانگر بخشى از اجزا و عناصر ساسانى است كه آندره گدار آن را به قرن سوم ميلادى نسبت داده است. همچنين عده اى براين باورند بناى سنگى بازه هور آتشكده اى از دوره ساسانى است.

بطور كلى معمارى آتشکده بازه هور مشهد چهار طاقى است كه از چهار طرف باز بوده و عناصرى گنبدى بر فراز آن قرار گرفته است فضاى ورودى نيز داراى سه درگاهى بلند و عريض است كه احتمالا در حكم تالار ورودى به فضاهاى معمارى طرفين شمار مى آيد. اما ورودى اصلى بنا از ضلع غربى ايجاد شده كه درگاهى هاى همسان در اطراف، حاكى از الحاقات پيرامون آن است.

در سطح فوقانى پلان مربع بنا، چوب هايى بركنج آن نصب شده كه احتمالا گامهاى اوليه براى ايجاد گوشوار جهت ايجاد گنبد در بناها بوده و اين جاذبه در واقع هسته مركزى يك مجموعه معمارى است به فاصله نزديكى از اين بنا. همچنین، ويرانه هايى در قلعه تاريخى به نام دختر و پسر برفراز بلندى مشاهده مى شود.

فصل های بهار و تابستان، زمان مناسب تری برای بازدید از این جاذبه هستند.