آرامگاه ملک المتکلمین

این محدوده، آرامگاه «صوراسرافیل»، «ملک‌المتکلمین» و برادر او در حیاط خانه و مهدی ملک‌زاده فرزند ملک‌المتکلمین و همسرش خدیجه‌سلطان در زیرزمین خانه بوده است. زیرزمینی که حالا با آواری از آجر و سیمان پر شده است.

ملک‌المتکلمین (۱۲۸۷-۱۲۳۹) از خطبای مشهور دوره مشروطیت و واعظ و از بنیان‌گذاران مدارس جدید پس از توپ بستن مجلس دستگیر شد ودر باغ‌شاه در مقابل محمدعلی‌شاه به قتل رسید. پس از به توپ بسته شدن مجلس در دوره‌ی مشروطیت و دستگیری سردمداران مشروطیت در سوم تیرماه ۱۲۸۷، میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل و ملک‌المتکلمین (میرزا نصرالله‌خان بهشتی) دو روزنامه‌نگار مشروطه‌خواه توسط نیروهای هوادار محمدعلی شاه در «باغشاه» تهران به قتل رسیدند و جسدشان توسط قزاقان به خندقی بیرون از «باغشاه» پرتاب شد. وقتی دوستان‌شان از این اتفاق خبردار شدند، آن‌ها را شبانه در همان خندق پشت دیوارهای باغشاه، یعنی در خیابان کمالی، خیابان مخصوص، کوچه‌ی شهید ابراهیمی فعلی دفن کردند. پس از دوران استبداد صغیر، سنگ قبری برای‌شان تهیه شد.

در حیاط خانه و در کنار وسایل انبارشده‌ی سرایدار نیز آجرهای ریخته‌شده از سایبانی جمع شده که برای محافظت از قبر دو روزنامه‌نگار ایجاد شده بود تا از نور آفتاب و برف و باران مصون بماند، اما حالا خود بلای جان قبرها شده است. می‌گویند این خانه در گذشته، بزرگتر بوده، اما در سال‌های پیش، بیمارستان لقمان با تصرف بخش‌هایی از آن، اقدام به ساخت‌وساز در اطراف خانه کرده و اکنون فقط مساحتی حدود 50 متر به‌عنوان آرامگاه این پنج نفر باقی مانده است.

در سال‌های نخست، وضعیت قبرها بهتر بود. به مرور زمان و با گودبرداری‌هایی که برای ساخت‌وساز توسط بیمارستان لقمان انجام شد، قبرها ترک برداشتند و حالت شکستگی و فرورفتگی پیدا کردند.

خبرگزاری ایسنا خبرگزاری میراث فرهنگی عکس: سمیه ایمانیان