مشخصات امامزاده اهل ابن علی (ع)
اکثر امامزادههای ایران منتسب به امام موسی کاظماند، اما نسب این امامزاده به امام حسن مجتبی میرسد. در واقع ایشان با 5 واسطه به امام حسن مجتبی میرسد. یعنی ابوالقاسم علی الاحول طشت بن عبدالله الامیر بن عبداله بن الحسن بن جعفر ابن الحسن امام حسن.
تاریخچه امامزاده اهل ابن علی (ع)
مطابق عکس های موجود، درسال1328هـ ش، ورودی بقعه به صورت دالانی با سقف چهار طاقی بوده و روی سکوهائی که داخل این دالان قرار داشته، اجناسی به فروش می رسیده است. طرح کلی بنا به صورت کنونی اما تماما"خشت وگل بوده است.
در اطراف بنا نیز گویا رواقی بوده که در بازسازی های بعدی از بین رفته اما هسته ی اصلی بنا چون گنبدخانه وایوان باقی مانده است.در دهه ی1330هـ ش، در بنای بقعه قسمت قابل اهمیتی دیده نمی شد در داخل حرم روی گج نقاشی شده بود (معتمدی،ص436؛مصطفوی،آثار تاریخی طهران، صص241-242)، اما اکنون پس از بازسازی ها دیگر اثری از آن وجود ندارد. روی دیوار دو طرف ایوان دوازده بیت شعر به خط نستعلیق بر خشت بزرگ کاشی، به تاریخ 1268هـ ش/1308هـ ق، نوشته ونصب گردیده بود(مصطفوی،آثارتاریخی طهران،صص241-242؛معتمدی،صص436-437). این کتیبه ها بعد از الحاقات جدید اکنون درپیش فضای قدیمی بقعه نصب است. چنان که در بخش توصیف کنونی بنا نیز ذکر شد، پیش فضای جدید در جلو این پیش فضای قدیمی قرار گرفته و آن را از صورت ایوان بودن درآورده است. همین اشعار در سال 1324هـ ش، باکمی تغییرات در برخی کلمات و تعویض نام متولی، به خط نسخ بر کاشی نوشته ی بالای سر در ورودی محوطه ی بقعه نصب می شود(مصطفوی،آثار تاریخی طهران، صص241-242؛ معتمدی، صص436-437)
به گفته راویان محلی، در گذشته، احداث گورستانی که روبروی این بقعه بود؛ موجب دفن بسیاری از اموات در اراضی متصل به این زیارتگاه شده بود و درآمد این کار به تعمیر بقعه اختصاص می یافت. کم کم قبرستان مذکور اطراف بقعه را فرا گرفته بود. این قبرستان غسالخانه ای هم داشت.
غسالخانه ای که در ضلع شمالی بقعه ی امامزاده بوده، با تغییر کاربری در حال حاضر منزل خادم امامزاده است. بازسازی بنای بقعه از سال 1379هـ ش شروع شده است و همچنان ادامه دارد. در این بازسازی، ضمن حفظ طرح قدیمی بنا، تغییراتی در پوشش آن ایجاد شده است. در سال1380هـ ش در دو طرف بقعه دو شبستان اضافه شده، همچنین ورودی و راهروهای بقعه با سنگ مرمر مرمت و بازسازی گشته اند. هم اکنون طرح ساخت کتابخانه ای در امامزاده داده شده اما هنوز کار آن آغاز نشده است .
عامه مردم این امامزاده را به دلیل رویش گل های زرد در این منطقه، بیشتر بنام امامزاده (گل زرد)می شناختند (مصطفوی، اطلاعات ماهانه، شماره ی59، مرداد1331صص19-20).
ضریح چوبی قدیمی اکنون درگوشه ای از بقعه نگهداری می شود. بقعه، گنبد دو پوشی داشته که از مهارت سازنده ی آن حکایت می کرده است. قسمت بالای گنبد با کاشی فیروزه ای رنگ پوشیده شده و بقیه ی آن آجری بوده است (مصطفوی، آثارتاریخی طهران، صص241-242، مصطفوی، اطلاعات ماهانه؛ شماره ی 53، مرداد 1331، ص20؛معتمدی، صص436-437).
ویژگیها امامزاده اهل ابن علی (ع)
در صحن امامزاده، گورستان کوچکی قرار دارد که قدمتی ۲۰۰ ساله دارد.
سیمای عمومی امامزاده اهل ابن علی (ع)
گنبد بنا دو پوش آجري است و قبلا قسمتي از بالاي آن با کاشيهاي فيروزه اي پوشيده شده ليکن در حال حاضر پوشش سيماني دارد. طرح توسعه و تعمير بقعه به مساحت دو هزار متر مربع در سال 1381 به طور مطلوبي انجام شده و نماي آن آجر کاري و کاشيکاري است.
امکانات ویژه امامزاده اهل ابن علی (ع)
اين بقعه داراي امکانات رفاهي از قبيل پارک و وسايل بازي کودکان است و در قسمت ورودي آن حوض و آب نما بر صفاي صحن افزوده است.
سایر اطلاعات امامزاده اهل ابن علی (ع)
همه اهل محل، ایشان را «اهل بن علی» مینامند و خیال میکنند که چون «اهل علی» است، قدما نامش را اهل بن علی گذاشتهاند، اما در واقع اسم ایشان «علی الاحول» بوده و به مرور زمان در گویش مردمان این سرزمین تغییر کرده است.
منبع امامزاده اهل ابن علی (ع)
سایت مام زاده ها