امامزاده شاه حمزه (ع)

نسب شریف امامزاده سیدحمزه (معروف به شاه حمزه) با شش واسطه به امام هفتم (علیه السلام) منتهی می شود که از قرار زیر است: سیدحمزه بن أبی عبدالله الحسین بن احمد بن أبی عبدالله اسحاق بن أبی المحسن ابراهیم، العسکری بن ابی سبحه موسی الثانی بن ابراهیم المرتضی بن الامام موسی الکاظم (علیه السلام) است.

بنای ساختمان بقعه به حتم به سبک بنا از آثار قرن هشتم است؛ همچنین لوح کاشی ای موجود است که مربوط به عصر شاه طهماسب صفوی تزیین و تعمیر کلی و اساسی یافته است.

بر فراز بقعه مورد نظر گنبدی است از آثار مرحوم اتابک اعظم در سال 1301 هـجری قمری که هم زمان با بنا، گلدسته های بلند و ایوان آئینه و صحن بزرگ فاطمه معصومه (علیها السلام) ساخته شده است.

ارتفاع گنبد از سطح بام حدود هشت و نیم متر و سراپا مزیّن به کاشی های گرهی و احیاناً دوالی فیرزوه فام می باشد. دربهاى ورودى به داخل حياط از ضلع شرقى و غربى به طور قرينه تعبيه شده است.

حياط بقعه مستطيل شکل است و در دور آن طاق نماهايى تعبيه شده که کلاً داراى طاق رومى هستند. در ضلع جنوبى روبروى درب ورودى حرم محوطه ايوانى شکلى به صورت شاه‌نشين وجود داردکه دو ستون در وسط و دو نيم ستون در طرفين آن قرار دارد و نوع طاق آن رومى است.

ستون‌ها يک پارچه و از سنگ است. يکى از تزئينات بسيار جالب دراین بقعه ايوان ورودى به حرم است، در بدنه ايوان و در زير پايه قوس يک رديف کتيبه بر روى زمينه لاجوردى وجود دارد که انتهاى آن تاريخ ۱۳۰۱ هـجری قمری را که تاريخ احداث بنا باشد نشان مى‌دهد.

ديوارهاى ايوان داراى کاشى‌هاى شطرنجى سفيد بر زمينه لاجوردى است و بيش‌تر اين نوع کاشى‌ها از نوع کاشى قاجارى است. سقف حرم به صورت حلزونى يا ترکيبى از مخروطى و گنبدى است که در رأس‌ حالت مدور پيدا کرده است، تمامى روى آن با کاشى آبى‌ رنگ پوشانده شده است. در قسمت زير گنبد از داخل مقرنس‌سازى بسيار جالبى که با گچ انجام شده به چشم مى‌خورد.

اطراف مقبره را صندوقى مشبک گذارده‌اند که از سطح زمين‌ حدود ۲/۵ متر بالاتر است. پيرامون آن کتيبه‌هاى کاشى در هر چهار طرف تعبيه شده است. بقعه شاهزاده حمزه از سه جهت شمالی و جنوبی و شرقی محاط به سه صحن و از جانب غربی محدود به رواق یا حسینیه است.

با توجه به وضعیت آب و هوایی استان قم، فصل های بهار و اوایل پاییز زمان مناسبی برای بازدید از این جاذبه است.

احمدبن موسی با برادر خود امامزاده حمزه و علاالدین حسین و دیگر سادات، که قصد خراسان و دیدار علی بن موسی را داشتند، با سپاه قتلغ خان، حاکم شیراز مواجه شدند، و چون یاران احمد بن موسی آمادگی برای نبرد نداشتند و بعضاً مجروح و زخمی شده بودند، از معرکه گریخته و خود احمد بن موسی هم پس از این جریانات کشته شد.

در این میان، می‌توان چنین ادّعا کرد که امامزاده حمزه در این جنگ با سپاه حاکم شیراز زخمی شده و به شهرری گریخت که در آنجا به دست سربازان مامون شناسایی و به قتل رسید یا این که با همان زخم از دار دنیا رفت.