تالاب هامون سیستان و بلوچستان

تالاب هامون سیستان و بلوچستان از سه دریاچه کوچک به نام‌های هامون پوزک، هامون صابری و هامون هیرمند تشکیل شده‌است که در زمان فراوانی آب به هم می‌پیوندند و دریاچه هامون را تشکیل می‌دهند. رودخانه هیرمند شریان اصلی ورود به هامون و رودخانه‌های خاش‌رود، فراه، هاروت‌رود، شوررود، حسین‌آباد و نهبندان به هامون می‌ریزند.

وسعت دریاچه هامون در زمان پرآبی ۵۶۶۰ کیلومتر مربع است که از این مقدار ۳۸۲۰ کیلومتر مربع متعلق به ایران و بقیه متعلق به افغانستان است. بنابراین، دریاچه هامون وابسته به رودخانه هیرمند است و این وابستگی باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای کل سیستم به وجود آورد.

اين هامون حدود 470 متر از سطح دريا ارتفاع دارد و در فاصله 45 كيلومتري جنوب غربي شهرستان زابل واقع است. سطح آن از ساير هامون ها بيشتر ولي عمق آن كمتر است. عمق متوسط در زمان پر آبي يك متر، در شرايط ميان آبي 5/0 متر و در كم آبي صفر تعيين شده است.

در سال هاي عادي بويژه از اواخر تابستان تا اوايل زمستان، هامون هيرمند به چندين بركه كوچك و بزرگ كم عمق تبديل شده كه بزرگترين آنها در قسمت شمال هامون هيرمند و غرب كوه خواجه واقع شده و سنگل نام دارد. هامون صابري، ارتفاع اين هامون حدود 475 متر از سطح دريا بوده و در فاصله 27 كيلومتري شمال غربي شهرستان زابل واقع شده است.

عمق متوسط آن در مواقع پرآبي 5/1 متر و در شرايط ميان آبي و كم آبي 1 متر تعيين شده است. اين هامون در تاريخ 23/6/1975 بعنوان تالاب بين المللي تعيين و با شماره 007R 21 ثبت شده است. حدود 59 درصد سطح آن در خاك ايران و بقيه متعلق به كشور افغانستان است. با توجه به نوسانات آب، ديرتر از هامون هيرمند خشك شده و نسبت به آن ظرفيت آبي بيشتري دارد.

هامون پوزك، سابقا سواران نيز ناميده مي شد. حدود 5/476 متر از سطح دريا ارتفاع دارد و مساحت آن 1484 كيلومتر مربع است كه 330 كيلومتر مربع آن در ايران و بقيه در خاك افغانستان است . هامون پوزك در تاريخ 23/6/1975 بعنوان تالاب بين المللي تعيين و با شماره 009R21 ثبت شده است. عمق متوسط آن در زمان پر آبي 2متر و در مواقع ميان آبي و كم آبي 5/1 متر است. هامون پوزك در انتهاي بخش شمال شرقي دشت سيستان در خاك افغانستان قرار دارد كه در مواقع پرآبي سرزير آن ابتدا به شمال شرقي دشت، تحت عنوان پوزك ايران وارد شده و پس از مشروب كردن اراضي شمالي منطقه به هامون صابري وصل میشود.

با توجه به وضعیت آب و هوایی سیستان و بلوچستان، فصل بهار، اواخر تابستان و اوایل پاییز زمان مناسب تری برای بازدید از جاذبه های این استان هستند.