خانه تیزنو دزفول

خانه تیزنو، از خانه‌های قدیمی دزفول و جاذبه های تاریخی استان خوزستان است که بنای آن با مصالحی چون آجر و خشت و به شیوه یک ایوانه اصفهانی ساخته شده است. در دو طرف سردر ورودی این خانه، سکوهای کوچکی قرار دارد که به آن «خواجه نشین» می‌گویند و با هدف استراحت رهگذارن خسته یا نشستن فردی که در انتظار باز شدن در خانه است، ساخته شده.

از ویژگی‌های این خانه تاریخی، می‌توان به ثبت نام آن در فهرست آثار ملی اشاره کرد.

با توجه به وضعیت آب و هوایی خوزستان و دزفول، فصل های بهار و زمستان زمان مناسبی برای بازدید از جاذبه های این استان هستند.

قدمت این خانه تاریخی به دوران صفوی بر می‌گردد و البته تغییرات عمده‌ای در دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی در آن شکل گرفت.

محله قلعه قدیمی‌ترین محله شهر دزفول بوده که در اصل به خاطر همجواری با قلعه نظامی که به خاطر حفاظت از پل ساسانی ساخته شده بوده به این نام شهرت یافته است.

هنگام بازدید از خانه تیزنو، پس از عبور از سردری بزرگ و زیبا وارد فضای سرپوشیده‌ای به نام ” هشتی ” می‌شوید که به عنوان فضای تقسیم کننده عمل می‌کند. به شکلی که از سمت چپ آن به بیرونی (قسمت پذیرایی از میهمانان ) و از سمت راست آن به اندرونی‌ (فضای خصوص خانه) می رسیم. از نکات مثبت وجود هشتی، می‌توان به ایجاد محرمیت و ایجاد مانع برای نگاه مستقیم رهگذران از بیرون به فضاهای داخلی خانه اشاره کرد.

زیر سقف عرق چین هشتی، رسمی‌بندی شده و این رسمی‌بندی‌ها از نوع دوازده ضلعی هشت و نیم هشت پرکار است. کفساری هشتی از جنس قلوه سنگ رودخانه ای است. همچنین، با عبور از هشتی به فضای بیرونی خانه می‌رسیم که حیاط بزرگ و تماشایی آن جلب توجه می‌کند. نمای زیبای خانه تیزنو با قوس‌های رومی، تقارنی زیبا و نمایی باشکوه خلق کرده است.

فضای اصلی این خانه، همچون بسیاری از خانه‌های قدیمی درونگرا است. در این خانه شاهد یک ایوان اصلی در طبقه همکف و دو ایوان فرعی در طبقه اول خواهید بود و کفسازی حیاط با استفاده از آجرهایی با ابعاد ۲۰٫۲۰٫۳ صورت گرفته است.

خانه تیزنو دارای بنایی دو طبقه بوده و طبقه همکف آن با ۴ پله از سطح حیاط فاصله می‌گیرد و جلوی ایوان اصلی و اتاق‌های طبقه همکف صفه‌ای مشاهده می‌شود. همچنین، در نماهای داخلی و بیرونی این بنا و بالای طاق ها با استفاده از آجر خوون چینی‌های زیبا و ظریفی با طرح های متنوع اجرا شده که مورد توجه بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. نمای ایوان اصلی دارای ارسی است که تابش نور خورشید به قطعه شیشه های رنگارنگ آن، تصویری زیبا و تماشایی خلق می کند.

در دو طرف ایوان اصلی خانه تیزنو، اتاق های کوچکی ساخته شده که به آن‌ها “غلام گردش یا گوشوار” می‌گویند.