خانه میرفتاحی

بنای خانه میرفتاح، در بدو تاسیس حدود ۱۷۰۰ متر مربع بوده که شامل دو باب خانه اندرونی و بیرونی بوده است. خانه اندرونی در زمینی به مساحت ۱۱۰۰ مترمربع بوده که مرحوم حاج میرآقا و برادرش حاج میرمحسن در آن سکونت داشته‌اند که با مرور زمان تفکیک و نوسازی شده و از بین رفته است و عمارت بیرونی در زمینی به مساحت ۶۱۸ مترمربع بوده که به آقای حاج میرآقا تعلق داشته و جهت برگزاری مراسم مذهبی و روضه‌خوانی و احسانات امام حسین (ع) کاربری داشته است و در حال حاضر همین قسمت بیرونی عمارت، بصورت موزه مفاخر دینی مرمت گردیده و مورد استفاده قرار گرفته است.

حاج میرفتاح و پسرانش، سه عمارت در محله تازه میدان بنا می‌کنند که در هر عمارت دو برادر با هم سکونت می‌کنند که خانه میرفتاحی فعلی، در سال ۱۲۸۳ هجری قمری بوسیله مرحوم حاج میرآقا پسر حاج میرفتاح ساخته می‌شود. ساخت این بنا به مدت ۷ سال طول می‌کشد و در سال ۱۲۹۰ مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

عمارت مزبور در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی به اولین مدرسه دخترانه بنام «پوراندوخت» در شهر اردبیل تبدیل شد و از سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۳ هجری شمسی محل فعالیت موسسه امور خیریه بود و از سال ۱۳۲۶ الی ۱۳۳۰ محل آموزش دبیرستان نظام اردبیل بود. این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۶۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منزل مرحوم حاج میرفتاح، فرزند مرحوم حاج میرعلی بوده‌است. ایشان هفت پسر به نامهای: حاج میرقاسم، حاج میرمحسن، حاج میرآقا، حاج میرحسن، میرعبدالرحیم، میرنظام، و حاج میرتقی که یکی از پسرانش بنام میرنظام در جوانی فوت می‌کند. مرحوم حاج میرفتاح و پدرش و هفت پسرش، روحانی و اهل علم بودند که حتی مرحوم حاج میرمحسن در نجف تحصیل کرده و به درجه اجتهاد هم رسیده بود. در کل این خاندان از سادات اصیل‌النسب می‌باشند که به حضرت سیدالشهداء منتصب گردیده و اصل شجرنامه نیز موجود می‌باشد. آنها تاجران سرشناس و معتبری بودند که در سرای زنجیرلو اردبیل حجره داشتند و اغلب با مسکو و بادکوبه (باکو) تجارت می‌کردند و تصاویر و اسناد ارزشمندی در این زمینه موجود است.