مشخصات روستای تولون گرمی
"تولون" یکی از روستاهای معروف استان اردبیل هست که در بخش مرکزی شهرستان گرمی در مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده . تولون از روستاهای تاریخی و مهم منطقه مغان محسوب می شود.
زمان مناسب بازدید روستای تولون گرمی
بهترين زمان براي بازديد از اين جاذبه فصل بهار و تابستان مي باشد.
تاریخچه روستای تولون گرمی
تولون از روستاهای تاریخی و مهم منطقه مغان محسوب میشود. این روستا مخصوصا در دوره حکومت نادرشاه از شهرت و آبادانی خاصی برخوردار بودهاست. در تاریخ معاصر در جریان جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط متفقین در شهریور ۱۳۲۴ نیروهای ارتش سرخ شوروی هنگام عبور از مرزهای تولون با مقاومت اهالی این روستا به فرماندهی خان شجاع منطقه ( میرجلیل خاقانی) روبرو شده بودند كه با تلفات فراوان از محل متواري شدند.
پیشینه مذهبی اهالی روستای تولون سبب گرایش به علم و فرهنگ بوده است. مذهب رسمی تمامی اهالی تولون شیعه بوده و تقریباً همه یا بیش از ۹۵ درصد اهالی از سلسله جلیله سادات هستند و اکثریت اهالی آن جزء طایفه خلیفه لو میباشند. بررسی تاریخ شفاهی تولون نشان میدهد که سالها قبل از احداث مدرسه به سبک نوین امروزی، علم آموزی و فراگیری علوم قرانی در منازل ساکنان انجام می شده و روحانیون و مربیان قرانی با ایجاد مکتب خانه و قران سرا به تعلیم کودکان تولون مشغول بودهاند.
علاقه اهالی به فراگیری علوم جدید و کلاسیک موجب پیگیری جهت احداث مدرسه به سبک نوین شده و درسال ۱۳۲۸ اولین مدرسه روستای تولون به نام مدرسه میرجلیل خاقانی (مدرسه خاقانی تولون) دایر شده است. بطوریکه این مدرسه جزو قدیمی ترین مدارس دولتی شهرستان مغان (گرمی) نیز به شمار میرود. سالها بعد با پیگیریهای بعمل آمده مجوز تاسیس مدرسه راهنمایی شهید ندایی تولون اخذ و ضمیمه این مدرسه شده است.
وجود مساجد و مدارس در روستای تولون سبب غنای مذهبی و اعتلای فرهنگی اهالی بوده بطوریکه برگزاری مراسم تعزیه و سوگواری در سالیان متمادی موجب شکل گیری یکی از بزرگترین مراسمات مذهبی فرهنگی منطقه به نام شبیه خوانی تولون شده است که مجریان آن غالباً از اهالی و دانش آموختگان همین مدارس قدیمی میباشند که پلههای ترقی را پیمودهاند.
ویژگیها روستای تولون گرمی
باغداری و کشت درختان گردو، سیب، آلوچه، زردآلو، گیلاس و.. به طور محدود انجام میشود و محصول گردوی تولون به سبب کیفیت بالا و مرغوبیت آن از شهرت نسبی برخوردار است.
مراسم تعزیه و شبیه خوانی روز یازدهم محرم روستای تولون که با مشارکت اهالی روستاهای ششگانه مجاور در جلوی مسجد جامع تولون برگزار می گردد از اعتبار و جایگاه والایی در میان خیل عاشقان و دوستداران حضرت آقا ابی عبدالله الحسین (ع) برخوردار بوده و همه ساله گروه کثیری از مردم اقصی نقاط کشور را به تماشای خود جذب مینماید. اجرای این مراسم توسط سادات و بزرگان تولون با شوق و حرارت وسبک خاصی انجام میگردد.
سیمای عمومی روستای تولون گرمی
روستای تولون به دلیل واقع شدن در دامنه کوه مغان گورکن دارای معماری زیبا و منحصر به فرد به اصطلاح ماسوله ای است و در ردیف روستاهای زیبای گردشگری ایران قرار دارد.
همچنین تولون دارای مراتع سرسبز پوشیده از انواع رستنیها و گیاهان دارویی ، گلهای رنگارنگ ، برکهها و چشمههای آب سرد خودجوش مسکن اعصاب و روان و جویبارهای جاری است.
کوههای اطراف روستای خان کندی (قبله داشی و قلی تاش) سرچشمه رودخانه تولون (تولون چایی) یکی از مهم ترین رود خانههای فصلی شهرستان گرمی میباشد که با شیبی تند پس از طی مسیر میان روستاهای لسگه درق، عزیزلو، تولون، سلیمانلو، مشهدلو، قشلاق و روستای تنگ سرانجام به شهر گرمی میرسد ودرآنجا برخی آن را گرمی چایی مینامند.
رودخانه تولون یا به زبان محلی تولون چایی با گذر از شهر گرمی شیب آن ملایم تر شده و در شمال شهرستان گرمی با رودخانه محلی دیگری تلفیق شده و در مرز جمهوری آذربایجان به رودخانه بالهارود پیوسته و در شهر بیله سوار وارد خاک جمهوری آذربایجان میشود.
پیشنهاد ویژه روستای تولون گرمی
در نزديكي روستاي تولون جاذبه هاي همچون؛ ۱-دولان بلاغی ۲- ایسمی خان باغی ۳- سوکسر ۴-علی داشی 5-مدرسه میرجلیل خاقانی قرار دارد كه ميتوانيد از اين جاذبه ها بازديد كنيد.
امکانات ویژه روستای تولون گرمی
روستای تولون دارای امکانات و زیرساختهای فرهنگی رفاهی شامل :
مدارس ابتدایی و راهنمایی،مسجد جامع،خانه عالم،خانه بهداشت،گرمابه عمومی،آب آشامیدنی لوله کشی شده،شبکه توزیع برق،تلفن ثابت،پست بانک،جاده آسفالت ،قهوه خانه و کارگاه صنعتی می باشد. که از این میان خانه عالم روستا اخیراً افتتاح شده است.