روستای قلات

روستاي تاريخي قلات از توابع بخش مرکزي شهرستان شيراز است، که در 15 کيلومتري شمال غرب شهر شيراز واقع شده و ارتفاع آن از سطح دريا 2065 متر است. آبشارهاي سه گانه روستاي قلات که از ميان صخره‌ها سرازير مي‌شود، از جاذبه‌ها و زيبايي‌هاي طبيعي روستاي قلات به شمار مي‌آيد.

بقاياي بناهاي قديمي که تاريخ برخي از آن‌ها به قرون‌هاي پيش و بعد از اسلام مربوط مي‌شود، تاريخ استقرار انساني در اين ناحيه را به دوران‌هاي گذشته پيوند مي‌زند.

مردم روستاي قلات به زبان فارسي با لهجه محلي (قلاتي) سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهبي شيعه جعفري هستند. براساس نتايج سرشماري سال 1375، جمعيت روستاي قلات 2072 نفر بوده است که در سال 1385، به 7000 نفر افزايش يافته است. مشاغل اکثر مردم روستاي قلات دامداري، باغداري و فعاليت‌هاي خدماتي و صنايع دستي است. گردو، بادام، انگور، انجير، انار، زردآلو، آلو و گوجه سبز از محصولات باغي و فرآورده‌هاي لبني مانند شير، پنير، کره و کشک نيز از محصولات دامي اين روستاست. شيره انگور، رب انار و آب غوره از ديگر فرآورده‌هاي غذايي روستاي قلات است. محصولاتي از قبيل گيوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک (که براي خنک نگه داشتن آب به کار مي‌رود) و وسايل چوبي از جمله توليدات صنايع دستي اين روستاست. حواشي رودخانه‌هاي شب شتري و چشمه انجيري، با پوششي از گياهان خودرو، گل‌هاي وحشي و گياهان دارويي بودمادران، ختمي، آويشن، پونه، مرزه و ... از جاذبه‌هاي کم نظير روستاي قلات محسوب مي‌شوند. کليساي قديمي روستا که معماري سنگي و جالب توجهي دارد، در ميان درختان بلند کوچه‌هاي آرام روستا به جا مانده است. اين کليسا که در گذشته عبادتگاه مسيحيان ساکن در روستا بوده است، اينکه به دليل مهاجرت آنان رو به تخريب گذاشته است. مردم روستاي قلات غالباً در مراسم جشن و سرور و به ويژه در عروسي‌ها از پوشاک عشاير قشقايي استفاده مي‌کنند. خوب بعضی از روستاهای ایران جمعیت مسیحی (معمولا ارمنی) قدیمی دارند. قلات جزو این روستاها نیست و مسیحیانش مسلمانان سابقی هستند که در همین قرن خورشیدی به مسیحیت گرویده‌اند. باعث و بانی تغییر دین هم یکی از بزرگان روستا بوده به نام «عبدالمسیح». عبدالمسیح هم قبلا مسلمان بوده و «عبدالعلی» نام داشته و بعدها (فکر می‌کنم بعد از ازدواج با همسر مسیحی‌اش) به مسیحیت گرویده است. خانه‌ی عبدالمسیح که مدتی بعد از درگذشتش فروخته شده و خانواده‌اش به انگلیس مهاجرت کرده اند.

باغ‌هاي سرسبز و وسيع ميوه در داخل و اطراف روستا، بافت کالبدي معماري خيره کننده کوهستاني، کوچه‌هاي پرپيچ و خم که جويبارهاي زلالي نيز در ميان آن‌ها جاري است، جذابيت منحصر به فردي به اين روستا بخشيده‌اندخانه‌هاي روستاييان به صورت پلکاني، در دامنه کوه دراک بنا گرديده و درختان بلندي آن‌ها را دربرگرفته است. مصالح به کار رفته در خانه‌هاي قديمي عمدتاً سنگ، خشت، گل، گچ و چوب است و سقف آن‌ها نيز مسطح مي‌باشد. برخي از خانه‌ها در يک طبقه و برخي ديگر در دو طبقه ساخته شده‌اند.

آب و هواي روستای قلات در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است به همین خاطر بهترین زمان برای بازدید از این روستای زیبا فصل بهار و تابستان است .

تفرج‌گاه‌هاي معروف شب شتري و چشمة انجيري که در فصول بهار و تابستان با سرسبزي و طراوت جلوه خاصي مي‌يابند، گردشگران بسياري به به سوي خود جلب مي‌کنند.

مختصات جغرافيايي: 52 درجه و 19 دقيقه طول شرقي و 29 درجه و 48 دقيقه عرض شمالي.

آسياب‌هاي آبي، گورستان قلات و نوع حجاري و حکاکي سنگ‌هاي آن، بازار قديمي و سنگ فرش شده، قلعه قزل ارسلان و ديگر جاذبه‌هاي گردشگري روستاي قلات در زمره ثروت‌هاي طبيعي و تاريخي روستا به شمار مي‌روند.

موقعيت تفرجگاهي روستاي قلات به رونق و آباداني آن افزوده است، بطوري که در سال‌هاي اخير بناها و خانه‌هاي مدرني در اين روستا ساخته شده و سيماي قديمي روستا را دگرگون کرده است. بناهاي جديد از مصالحي مانند سنگ، سيمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته مي‌شوند. از آثار به جا مانده دیگر حمام و خانه های قدیمی و بنا های قدیمی با قدمت بیش از 1500 سال دستخوش ساخت و ساز کافی شاپ ها و کافه هایی میشوند که هیچ بار فرهنگی و ارزشی برای حفظ ارزش های فرهنگ ایرانی ندارد.

ایران ویلیچ خبرگزاری مهر خبرگزاری فارس کویرهای ایران گنجیه