زیارتگاه پیر ستی پیر یزد (قلعه اسدان)

پير ستي پير در شمال مريم آباد يزد قرار گرفته و همه ماهه به روز اشتاد ايزد بخصوص در 24 خرداد ماه، زرتشتيان در اين زيارتگاه حضور مي يابند و پس از نيايش خداوند با سورگ ( نان روغني )، پشمك و چاي پذيرايي مي شوند.

در مورد پيدايش پير ستي پير یا قلعه اسدان نقل مي كنند است كه ستي يا مه ستي دختر خود مهربانو نوه يزدگرد پادشاه ساساني را از ترس دشمناني كه به دنبال آن ها بودند به كي قباد موبد يزد سپرده و براي فرار از دشمن خود را در اين چاه مي اندازد و دشمنان براي بدست آوردن جسد او در چاه و اطراف آن مي گردند ولي جسد را پيدا نمي كنند.

برخی معتقدند كه چون زرتشتيان هميشه به زيارت خراسان مي رفتند، به خصوص شاهان ساساني که بعد از تاجگذاري پياده از تيسفون به خراسان براي زيارت آتشكده آذربرزين مهر اقدام می کردند، ولي بعد از حمله اعراب و ويراني تمام مكان متبركه باز هم زرتشتيان به زيارت خراسان مي رفتند.

در آن زمان يك نفر زرتشتي به قصد مشهد رفته و در آن جا چون آگاه شدند كه وي زرتشتي است و بر خلاف شرع مي دانستند كه نمي بايست به زيارت برود از اين رو حكم قتل او را براي صبح روز بعد صادر و شب او را به زندان انداختند.

فرد زرتشتي در حاليكه شب تا صبح خيلي ناراحت و به درگاه خداوند دعا مي كرد تا اينكه چند دقيقه بخواب مي رود و در خواب چند نفر با لباس سفيد و سبز مي بيند كه بر سر او ايستادند و به او مي گويند ما تمامي با هم يكي هستيم دعايت مستجاب شد چشمت را باز كن و در اين مكان مقدس زيارتگاهي بساز. مرد چون چشم باز مي كند خود را بر سر جاهي مي بيند بلند شده و وحشت زده فكر مي كند . چون زرتشتيان در آن زمان اجازه هيچ نوع ساختماني نداشتند به يكي از مجتهدان بزرگ يزد مراجعه و سرگذشت خود را مي گويد. ايشان نيز از مجتهد مشهد در اين مورد سوال و چون حقيقت داشته به او اجازه بنای ساختمان را مي دهند و اين مكان را بر سر اين چاه بنا مي كند كه به ستي پير و قلعه هستندان مشهور مي شود.

از ویژگی های این جاذبه می توان به ثبت آن در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ۳۳۵۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران اشاره کرد.

با توجه به وضعیت آب و هوایی یزد، فصل های بهار و زمستان زمان مناسبی برای بازدید از جاذبه های این استان هستند.

ايرانيان بالاترين صفت را براي آفريدگار يكتا، خداوند جان و خرد قايل بودند و به خداوند خيلي عميق و روحاني مي انديشيدند و گفته هردوت را بيان مي دارد كه ايرانيان هيچ گونه تصوير يا تجسمي از خداوند يكتا نداشتند و نيايشگاه هاي به جا مانده از دوره ساسانيان به حدي ساده و روحاني نشان مي دهد كه فقط توجه به آفريدگار بوده است.

اشتاد ايزد و خرداد ماه روز زيارتي ستي پير از ديرباز مرسوم بوده و زرتشتيان استقبال مناسبي از اين مراسم مي كنند. تهيه سورگ (نان روغني) نيز يكي ديگر از سنت هايي است كه در مكان ها و مراسم گوناگون شاهد آن هستيم.