قلعه شاه نشین گورج

قلعه شاه‌ نشین گورج در بخش رانکوه روستای گورج قرار گرفته و با ارتفاع ۱۶۰۰ متر در دو کیلومتری شمال روستای گورج، بین روستای گورج و رودخانه چاکرود، یکی از مهم ‌ترین آثار تاریخی املش به شمار می ‌آید.

این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۶۵۳ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در شمال غرب قلعه گورج، بقایایی از یک دیوار استحفاظی بزرگ با ۲۵ متر طول و هشت متر ارتفاع، دیده می‌ شود و مصالح استفاده ‌شده در ساخت آن تخته‌ سنگ‌ های طبیعی، گل و آهک بوده ‌اند. در بخش جنوبی قلعه نیز دو برج سنگی بزرگ وجود دارد و چند آب ‌انبار برای ذخیره آب باران در محوطه قلعه جای ساخته شده اند. موقعیت مکانی دیوارها و حصارهای قلعه در قله کوه، دسترسی مهاجمان را به آن مشکل می ‌کرده است.

محوطه قلعه با چهار دیوار از پستی و بلندی کوهها محصور شده است. از خرابه های این قلعه می توان فهمید که دیوارهای آنها قطور بوده اند و در پشت دیوار پرتگاه عظیمی است تا کف رودخانه بیش از هفتصد متر ارتفاع دارد بطوریکه صعود و دسترسی به این قلعه را ناممکن کرده است.

قلعه شاه‌ نشین گورج  از بناهای تاریخی بسیار کهن املش بوده و بقایای به جا مانده از قلعه‌ فعلی مربوط به دوره پس از اسلام است که توسط فرقه اسماعیلیه مورد استفاده قرار گرفته است.

بهترين زمان براي بازديد از اين جاذبه فصل بهار است.

حدود صد متر پایین تر از قلعه در سمت غربی آن در وسط یال کوه محوطه دشت و سرسبز یک قبرستان حدود سیصد مترمربعی واقع شده است که نشان از دفن مردگان ساکنان قلعه دارد. نحوه تدفین مردگان نشان از متفاوت بودن آئین و دین آنها دارد. عده ای میترائیسم (مربوط به قبل از زرتشت) درحین دفن به همراه سلاح و وسایل زندگی دفن شده اند و قبرها ردیف خاصی نداشته و بدون شکل هندسی صورت بوده قبر سنگ چین شده است و اصطلاحاً مردم آنان را گبر می دانند و حفاری های متعدد غیرمجاز توسط افراد سودجو در اطراف قبرستان مشاهده می شود. عده ای دیگر از قبور گورستان نحوه تدفین متفاوت و با آئین خاص مسلمانان و رو به قبله می باشد که نشان حضور اسماعیلیان در قرن پنجم و ششم را مسلم و مسجل می سازد.

متاسفانه قسمتهای مختلف این آثار بر اثر کاوشهای غیر مجاز فراوان به شدت ویران شده است.

سه ‌شنبه بازار املش (در این بازار تجربه تماشای معرکه ‌گیران و درویش‌ ها را به‌ هیچ‌ وجه از دست ندهید.)، ساختمان قدیمی محمد تقی خان صوفی سیاوش، عمارت عبدالعلی خان صوفی، روستای کجید، میل امام املش، آبشار سیاه تاش، تالاب (سل) زربیجار و ... از دیگر جاذبه های شهرستان املش می باشند.