0
از0 نظر

محوطه تاریخی بیستون

    181
    نمایش

    بیستون یکی از مهم ترین و ارزشمن ترین محوطه های باستانی در کشور و حتی در دنیاست. این موحطه، با طول ۵ و عرض ۳ کیلومتر در مناطق شرقی استان کرمانشاه قرار گرفته است. بیستون یکی از برترین مقاصد تاریخی در دنیاست که در سال ۱۳۸۵ در لیست آثار میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. درون موحطه تاریخی بیستون آثار ارزشمندی از دوران پیش از تاریخ ایران تا دوران اسلامی وجود دارند. آثاری که ۲۸ مورد از آن ها به ثبت ملی رسیده اند که این امر در نوبه خود در کشور منحصر به فرد است.

    warning icon
    اگر فکر میکنی این اطلاعات نیاز به اصلاح یا افزودن داره . روی دکمه زیر کلیک کن

    مشخصات محوطه تاریخی بیستون

    بیسُتون، بیسِتون، بیسْتون، بهیسْتون، نام امروزی یک صخره برافراشته در شمال یک راه باستانیِ پر رفت و آمد که محل عبور کاروانها و نظامیان از بابل و بغداد به سوی کوههای زاگرس و همدان (اکباتان) بوده، می باشد.

    بیستون در فاصله حدود ۳۲ کیلومتری شرق شهر کرمانشاه قرار دارد. نام پارسی باستان این کوه بَغستانَ و بگستانَ به معنی جایگاه خدایان و در نوشته های یونانی بگیستانُن (اُروس) است.

    تاریخچه محوطه تاریخی بیستون

    محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون  یک سایت تاریخی و باستان شناسی مربوط به دوره‌های گوناگون تاریخی پیش از اسلام، پس از اسلام و همچنین دوره پیشاتاریخ است. 

    ویژگی‌ها محوطه تاریخی بیستون

    بیستون به علت شرایط جغرافیایی، همیشه از آغاز زندگی بشر تا به امروز مورد توجه بوده و آثاری از هر دوره ای از تاریخ را در خود جای داده است. امروزه در محوطه تاریخی بیستون بطول تقریبی ۵ کیلومتر و عرض ۳ کیلومتر که آثاری را از دوران پیش از تاریخ تا به امروز در بردارد.

    ۲۸ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که شامل موارد زیر است:

    ۱-غار شکارچیان ۲-غار مرخرل ۳-غار مر تاریک ۴-غار مَر آفتاب ۵-غار مَر دودر ۶-تپه نادری ۷-سراب بیستون ۸-جاده تاریخی حاشیه سراب ۹-بقایای گورستان قدیمی۱۰-دژ تاریخی مدفون ۱۱-نیایشگاه مادی ۱۲-نقش برجسته و کتیبه داریوش بزرگ ۱۳-مجسمه هرکول ۴۱-نقش برجسته متریدات دوم ۱۵-نقش برجسته گودرز ۱۶-سنگ بلاش ۱۷-پرستشگاه پارتی ۱۸-بقایای شهر پارتی ۱۹-بقایای بنای ساسانی ۲۰-فرهاد تراش ۲۱-بقایای پل ساسانی ۲۲-بقایای سد ساسانی ۲۳-سنگهای تراشخورده ساسانی ۲۴-کاروانسرای ایلخانی ۲۵-بقایای بنای ایلخانی ۲۶-کاروانسرای صفوی ۲۷-وقف نامه شیخ علی خان زنگنه ۲۸-پل بیستون.

    سیمای عمومی محوطه تاریخی بیستون

    سنگ نبشته سه زبانه بیستون، به نخستین سال فرمانروایی داریوش بزرگ از زبان خود او می پردازد. سالی که داریوش، سراسر آن را در جنگ با شاهان دروغزن سپری کرد. پس از کشته شدن بردیا و افتادن حکومت به دست داریوش، در سراسر امپراطوری هخامنشی ۱۹ شورش بزرگ و کوچک اتفاق افتاد.

    داریوش بزرگ پس از اینکه این شورش ها را فرونشاند تصمیم گرفت که مردم امپراطوریش را (و جهان پس از خود را) در جریان چگونگی به دست گرفتن قدرت و نخستین سال فرمانروایش قرار دهد. او این بنای یادبود و بیانیه مهم را در بیستون بر سر یک راه کهن به ثبت رساند. راهی پر رفت و آمد که محل عبور کاروانها و نظامیان از بابل و بغداد به سوی کوههای زاگرس و همدان بود و به علت جایگاه ویژه اش که از دیر باز سرزمین خدایان (بغستانَ) نامیده می شد، شهرت داشت.

    این نقش برجسته -نگاره داریوش و اسیران- در سطحی عمودی به بلندی ۳ متر و در پهنای ۵/۵ متر قرار دارد. داریوش لباس پارسی بر تن کرده، ریشی آشوری دارد و افسری کنگره دار بر سر گذاشته است و در سمت چپ مجلس بیستون قرار دارد. اندازه داریوش در مقایسه با اسیران برای نشان دادن شکوه و عظمت این مجلس، بزرگ تر می باشد. بلندی قامت اسیران 17/1 و بلندی قامت داریوش72/1 متر می باشد. دو تن از یاران داریوش (هفت تنان)، شامل ویندَفْرَناه کمان دار و گئوبَروَه (گوبریاس) نیزه دار، پشت سر او ایستاده اند. داریوش که در دست چپش کمانی دارد، پای چپ خود را بر سینه نخستین دشمنش، گئوماتَ مُغْ گذاشته است و گئوماتَ دست هایش را به حالت التماس به بالا دراز کرده است. پشت سر گئوماتَ ۸ تن اسیر قرار دارد.

    که به ترتیب نام های آنها آثرین، ندئیتَ بَ ئیرَ، فِرَورتیش، مَرتی یَ، چیسن تَخمه، وَه یَزداتَ، اَرخ و فرادَ می باشند. گردن های این اسیران را با طناب به یکدیگر و دست هایشان را از پشت سر بسته اند. بعدها اسیر نهم یعنی سکونخای سکایی با خُود تیز به جمع اسیران اضافه گردید. بر فراز سر اسیران، رو به روی داریوش، نگاره فَرَوهر قرار دارد و داریوش دست راست خود را به نشانه نیایش اهورامزدا به بالا بلند کرده است.

    امروزه از سنگ نبشته بیستون ۴ متن در دست داریم: متن پارسی باستان، متن عیلامی، متن بابلی و متن ترجمه آرامی متن پارسی باستان که ظاهرا به صورت بخشنامه برای آگاهی ساتراپی های گوناگون به جاهای دور و نزدیک فرستاده شده است که نسخه ای از آن در اِلِفانتین مصر به دست باستان شناسان افتاده و در بابل هم قطعه ای از نگاره بیستون به دست آمده است. داریوش در بیستون (ستون4 بند۱۵) می گوید: تو که پس از این، این نبشته و نگاره را می بینی، مبادا به آنها آسیب بزنی. تا می توانی آنها را همان گونه که می بینی، نگهداری کن. ولی گذر زمان و فرسایش های ناشی از باران و باد تمام سنگ نبشته ها را و مخصوصا سنگ نبشته به زبان بابلی را دچار آسیب های فراوانی کرده است.

    ولی بیشترین خسارت در همین قرن اخیر اتفاق افتاده است. زمانی که سربازانی که در جنگ جهانی دوم در پایین جاده بیستون گشت زنی می کردند، نگارها و کتیبه با ارزش بیستون را هدف گرفتند و آسیب های جبران ناپذیری را به این اثر تاریخی وارد نمودند. ولی ما باید از داریوش بزرگ سپاسگزاری کنیم بخاطر اینکه بعد از اتمام کار بنای یادبود بیستون، فرمان داد که زیر این بنای یادبود را بتراشند و همین عمل باعث شد که تا قرنها دست بشر این اثر با ارزش تاریخی را لمس نکند و از آسیب های ناشی از خوی زشت انسانها دور نگهداشته شود.

    نکته جالبی که در مورد این نقش برجسته وجود دارد شباهت زیاد آن با نگاره شاه لولوبی ها، آنوبنی نی است که در ۱۴۰ کیلومتری بیستون در سرپل ذهاب قرار دارد. در این نگاره هم آنوبنی نی (آنوبانینی) کمانی در دست چپ و تبرزینی در دست راست خود دارد و پای خود را بر سینه دشمنی که بر زمین افتاده، نهاده است و الهه ایشتار در حال دادن حلقه حکومت به اوست. شش اسیر در زیر پای آنوبنی نی نقش بسته اند.

    دو اسیر هم رو به روی آنوبنی نی در حالیکه دستهایشان از پشت، بسته شده و طنابی به گردن یکی از آنها آویخته شده. این احتمال وجود دارد که داریوش پیش از فرمان حجاری ها در بیستون، نگاره آنوبنی نی را دیده بوده است و یا شاید هم این شباهت فقط یک تصادف باشد.

    سایر اطلاعات محوطه تاریخی بیستون

    نام بیستون از واژه بغستان به معنی جایگاه خدایان می‌آید. احتمالاً نام باستانی آن باگاستانا (بغستان) بوده‌است. بیستون در اصل و در آغاز «بغستان» نام داشته‌است؛ که از دو واژهٔ «بغ» به معنی خدا و «ستان» که پسوند مکان به معنی جایگاه و سرزمین است تشکیل شده‌است و روی هم به معنی «جایگاه خدایان» بوده‌است. (واژهٔ بغ به معنی خدا، امروز نیز در نام شهر بغداد هست که نامی فارسی و به معنی خداداد است)

    نکات مثبت محوطه تاریخی بیستون

    این مجموعه تاریخی و فرهنگی در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۴۶۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

    زمان مناسب بازدید محوطه تاریخی بیستون

    بهترین زمان برای بازدید از این جاذبه اواخر بهار و تابستان است.

    چه جوری برم ؟

    افزودن راهنمایی مسیر :

    این نزدیکی چی بخوریم ؟
    این نزدیکی کجا‌بمونیم ؟
    این نزدیکی از کجا بخریم ؟

    امکانات و ویژگی‌ها

    امکانات کلی
    مناسب برای بانوان
    مناسب برای کهنسالان
    مناسب برای کودکان
    آنتن‌دهی تلفن همراه
    تفریحات
    عکاسی
    پیاده‌روی
    سختی مسیر
    آسان (راهپیمایی)
    نظر خودتو به دیگران بگو
    تجربه و نظر خودت از سفر رو با ما به اشتراک بذار
    ارسال عکس
    تجربه خودت از سفر رو به بقیه هم نشون بده
    پاسخ سریع دریافت کن
    سوال‌های خودت رو از همسفران و کارشناسان ما بپرس
    پرسش سوال
    Waves Waves Waves

    یه نقطه جدید معرفی کن

    اگه فکر می‌کنی یه مقصد واسه بیرون زدن، سراغ داری و ما معرفیش نکردیم، خودت می‌تونی داخل سایت به بقیه معرفی کنی. دم شما گرم که همراهی.