مدرسه سپهسالار قدیم

مسجد و مدرسه سپهسالار قديم، شهيد بهشتي از ساخته‌هاي قرن 13 هجري قمري است در كوچه مروي قرار و از سمت غرب به مدرسه خان مروي متصل است.

اين مجموعه درابتدا به مسجدو مدرسه ميرزا محمدخان سپهسالار شهرت داشت، اما با ساخت مسجد و مدرسه ميرزا حسين خان مشيرالدوله، به عنوان مسجد و مدرسه سپهسالار، سپهسالار قديم ناميده شد. ميرزا محمدخان قاجار دولوكشيكچي، پسر دوم اميرخان سردار وخالوزاده عباس ميرزا نائب السلطنه است.

نقشه اين مدرسه شبيه مساجد چهار ايواني وداراي دو شبستان است. از يكي براي مسجد و از ديگري به عنوان مدرسه استفاده مي‌شود و در ضلع شمالي قرار دارد.

شبستان ضلع جنوبی که به عنوان مسجد مورد استفاده است، دارای ستونهای سنگی بلند و استواری است که ار نظر معماری اهمیت دارد. شبستان دیگر که از آن به عنوان مدرسه استفاده می شود در ضلع شمالی قرار دارد. در داخل این شبستان 21 بیت شعر به خط عبدالحسین زرین قلم در مدح ناصرالدین شاه و محمد خان سپهسالار دیده می شود. این مدرسه 19 حجره دارد که 8 حجره آن در حال حاضر به امور اداری و مدرس اختصاص دارد. همچنین این مدرسه و مسجد صحن زیبایی دارد و سر در آن به دو مناره کوتاه مزین شده است.

«دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر» سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران