مشخصات منطقه حفاظت شده ارژن
این منطقه در سال ۱۳۵۱ با وسعت ۱۹۱ هزار هکتار به عنوان پارک بین المللی انتخاب و در تاریخ ۱۳۶۱/۶/۲۶ طی مصوبه شماره ۹۸ شورای عالی محیط زیست با کاهش وسعت به ۵۶۷۱۳ هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان و از طرف سازمان ملل به عنوان ذخیره گاه زیست کره ارژن و پریشان معرفی شد.
منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان در بخش جنوبی رشته کوه های زاگرس است. منطقه حفاظت شده ارژن در شصت کیلومتری غرب شیراز قرار دارد، راه مهم ارتباطی فارس به استان های خوزستان و بوشهر از کنار این منظقه می گذرد. در شمال این منطقه روستای دشت ارژن و در غرب منطقه شهر کازرون به فاصله ۲۰ کیلومتری واقع شده اند.
ویژگیها منطقه حفاظت شده ارژن
در حد فاصل تالاب ارژن و پریشان منطقه ای به وسعت حدودا ۶۰۰۰ هکتار که غالبا از جنگل های انبوه بلوط پوشیده شده به عنوان محدوده امن منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان انتخاب و از سال ۱۳۵۷ توجه ویژه ای به آن شد به طوری که از هر گونه فعالیت کشاورزی و دامداری و فعالیت های انسانی در آن جلوگیری به عمل آمد. دشت ارژن با مساحت تقریبی ۹۰ کیلومتر مربع و ارتفاع ۱۹۹۰ متر دارد.
در بلندترین ارتفاعات منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان (قله چاه برفی با ۲۹۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا) درختان سرو کوهی به صورت پراکنده روییده اند. از کمی پایین تر از قله، جنگل بلوط شرع شده و بخش عمده منطقه را پوشانده است. کم ارتفاع ترین بخش منطقه دشت های اطراف تالاب پریشان است که تنها ۸۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و گونه گیاهی غالب آن در گذشته کنار بوده ولی امروزه جز در مناطقی محدود، اثری از آن به چشم نمی خورد.
اولین گوساله گوزن زرد ایرانی در چهارم اردیبهشت ۱۳۹۲ درسایت تکثیر و احیاء گوزن زرد ایرانی در محدوده میانکتل واقع در منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان متولد شد. پوشش گياهي اين منطقه شامل ني، جگن، بوريا، كوشيا، درختان بلوط، بادام، زالزالك، داغداغان شده و پستانداراني چون گربه وحشي، گرگ و پرندگاني چون اردك سرسبز، خوتكا، نوك پهن، آنقوت، گيلار، فيلوش، چنگر، يلوه آبي، حواصيل، اگرتها، اكراس، اكراس سياه، طاووسك، پليكان خاكستري ، اردك مرمري، اردك سرسفيد، عقاب شاهي، اردك سرسفيد، فلامينگو، درنا، كفچه نوك، كاكايي سرسياه در منطقه زيست مي كنند.
سیمای عمومی منطقه حفاظت شده ارژن
درختان بلوط در ارتفاعات میانکتل و دشت برم گونه غالب این منطقه بوده و در فصل رویش منظره بسیار بدیعی از جنگل های زاگرس را به معرض دید علاقه مندان طبیعت قرار می دهد. نرگس زار فامور در جنوب شرقی تالاب در فصل پاییز و زمستان دشتی مملو از گل های نرگس است.
آبشارهای دشت ارژن با ارتفاعی بالغ بر ۵۰ متر در شرق منطقه و در دامنه ارتفاعات کوه بیل واقع شدند به طوری که از فواصل بسیار دور نیز قبل رویت می باشند. کاروانسرای قدیمی واقع در جاده میانکتل که مربوط به دوره قاجار است.
امامزاده عبدالله در روستای وارک (دشت برم)، امامزاده پیرابوالحسن در روستای ابوالحسنی، امامزاده پیربنکی در جاده کتل پیرزن، امامزاده بی بی حوری در شرق تالاب پریشان و دامنه کوه عربان، راه های قدیمی و تاریخی موجود درمنطقه، جاده قدیمی شیراز _ بوشهر معروف به کتل پیرزن که هنوز قابل استفاده بوده و در برخی از نقاط آن جاده به شکل زیبایی بر روی پرتگاه ها طراحی شده است.
شرایط استفاده منطقه حفاظت شده ارژن
سایر اطلاعات منطقه حفاظت شده ارژن
زمان مناسب بازدید منطقه حفاظت شده ارژن
با توجه به وضعيت آب و هوايي استان فارس، فصل بهار مي تواند زمان مناسبي براي بازديد از اين جاذبه باشد.
نکات مثبت منطقه حفاظت شده ارژن
نکات منفی منطقه حفاظت شده ارژن
به دلیل عدم تطابق تعداد گوزن ها و وسعت منطقه محصور شده در میانکتل، کهولت سن برخی گوزن ها و … جمعیت این گونه در میانکتل تا حد زیادی کاهش یافته که جهت تامین فضای زیستی مناسب نسبت به توسعه سایت میانکتل به وسعت ۳۰۰ هکتار و احداث و بهره برداری از سایت ارسنجان به وسعت ۲۰۰ هکتار در سال گذشته اقدام شد و خوشبختانه منجر به احیاء مجدد این گونه ارزشمند در دو محل یاد شده شده است.
تعارضات و تهدیدهای اين منطقه شامل تصرف اراضی خریداری شده و ملی در تالاب ارژن، خشک شدن تالاب پریشان و تصرف اراضی تالابی، گزارش مرتبط با آخرین وضعیت تالاب پریشان مي شود.