مشخصات منطقه حفاظت شده شیمبار
تاریخچه منطقه حفاظت شده شیمبار
تاريخچه ی منطقه حفاظت شده شيمبار: منطقه حفاظت شده شيمبار بر اساس قانون برنامه پنچ ساله دوم و مصوبه شماره 82 مورخ 15/10/87 شوراي عالي حفاظت محيط زيست از سال 1379 به عنوان يكي از مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست مصوب شد.
هر چند به لحاظ وجود تالاب با ارزش شيمبار از گذشته مورد توجه جدي بوده ولي عملاً از تاريخ تصويب به عنوان يكي از مناطق تحت مديريت مورد حفاظت قرار گرفته است.
ویژگیها منطقه حفاظت شده شیمبار
چشمه هاي منطقه: به دليل برفگير بودن ارتفاعات منطقه، چشمه هاي دایمی زیادی جاری هستند. مهم ترين این چشمه ها عبارتند از سوسن و سرخاب، سربازار، تنگ سرد، سرحوني، تنگ سنان، گنديكار، شلا، تنگ چلو و چال منار. اين منابع آبي علاوه بر استفاده وحوش مورد استفاده دامداران و باغ های منطقه نيز قرار مي گيرد. تالاب شيمبار با مساحت حدود دو هزار هكتار در مركز منطقه قرار دارد و كليه آب هاي سطحي رشته كوه هاي كينو، للر، تاراز و دامنه هاي شمالي و شرقي منار و دلا به اين تالاب ريخته سپس از خروجي تالاب كه به پل نگين معروف است و از طريق دره شلا به درياچه سد شهيد عباس پور مي ريزد.
سطح "تالاب شيمبار" پوشيده از جامعه منحصر به فرد درختان و درياچه هاي كم نظير و منحصر به فرد جاز، پده، گز، تمشك، انگور، انار، توت تشکیل شده كه به صورت خودرو و انبوه تالاب را فرا گرفته است. اين گونه پوشش بندرت در مناطق ديگر يافت مي شود و در بعضي از محل هاي آن غير قابل نفوذ است. تالاب زيستگاه حيوان هایی چون خرس، گرگ و كفتار است و در فصل پر آبي پرندگان مهاجر آبزي و كنار آبزي به صورت محدود و در زمان بسيار كوتاه در تالاب استراحت و سپس ادامه مسير مي دهند.
از جمله پرندگان مهاجر ديده شده در تالاب مي توان به كشيم، چنگر، اكرات و حواصيل اشاره كرد. در مجاورت تالاب در منطقه شیرين بهار در نزديكي چشمه سرحوني يك پاسگاه محيط باني برای استقرار نيروي اجرايي و كارشناسي براي حفاظت از منطقه داير است.
سیمای عمومی منطقه حفاظت شده شیمبار
گونه هاي مهم درختي و درخچه اي متنوعی چون كيكم، بادام، جاز، انجير، زالزالك و كلخونك در این منطقه دیده می شود. ساير گونه هاي گياهي منطقه عبارتند از مورد، انگور، پده، چنار، ارژن، آلبالو وحشي، زبان گنجشگ، انار، توت، انواع گون، گاو زبان، خاكشير، زيره، ريواس، مورد معطر، پرسياوشان، گزانگبين و انواع گرامينه و گياهان دارويي متنوع مي توان نام برد. گونه هاي جانوري از نظر تنوع بسيار با اهميت هستند؛ ولي از نظر جمعيت متأسفانه به علت نبود مديريت در سال های پیش از تبديل به منطقه حفاظت شده، جمعيت آن ها به علت شكار بي رويه و تخريب زيستگاه به شدت كاهش يافته است.
در مجموع 25 گونه پستاندار و 70 گونه پرنده در منطقه يافت مي شود. پستانداران منطقه عبارتند از كل و بز، پلنگ، خرس قهوه اي، سنجاب ايراني، گرگ، روباه، شغال، گربه وحشي، تشي، خرگوش، خدنگ، انواع خفاش، خارپشت و انواع موش پرندگان شامل كبك دري، كبك تيهو، زاغي، جي جاق، دليجه، عقاب، قرقي، زاغ نوك سرخ، غراب، جغد، پيغو، سار، داركوب، كمركولي، توكا، انواع كبوتر، هدهد، دال و انواع پرندگان پاسري فوم ديگر می شود.
منطقه حفاظت شده متشكل از ارتفاعات پرشيب و عمدتاً صخره اي و بسيار صعب العبور و مرتفع است. كوه منار با ارتفاع 1800 متر، كوه كينو با ارتفاع 3800 متر، كوه تاراز با ارتفاع 3000 متر از جمله ارتفاعات مهم منطقه هستند. دره ها و تنگه هاي معروف منطقه عبارتند از تنگ سنان، تنگ سرد، تنگ چلو، چال منار، تنگ شلا و تنگ رپي. اين مناطق عمدتاً محل و زيستگاه حيات وحش منطقه هستند. در ميان اين رشته كوه ها تالاب شيمبار با زيبايي بسيار و سكونت گاه هاي عشاير در حاشيه آن قرار دارد. اراضي مسطح بجز تالاب شيمبار به ندرت در ساير جاه هاي منطقه يافت مي شود.
سایر اطلاعات منطقه حفاظت شده شیمبار
در این منطقه، شاهد آثار تاریخی ارزشمندی خواهید بود که نمونه ای از آن، دره اي كنده شده است كه قسمتي از آن به صورت يك پل باقي مانده و به پل نگين معروف شده است. اين دره در واقع خروجي تالاب شيمبار بوده و علاوه بر اين كه باعث ماندگاري آب تالاب و تنظيم خروجي آب آن مي شود، باعث جلوگيري از بروز سيلاب و آب گرفتگي اراضي پيرامون در مواقع بروز باران هاي لحظه اي و رگبارها در منطقه مي شود. همچنین، در چند نقطه از جمله در تنگ سرد، تنگ سنان، سوسن و سرخاب تعدادي آسياب آبي وجود دارد كه تا حدود 20 سال پیش نيز فعال بودند.
بهتر است بدانید که منطقه حفاظت شده شيمبار از روزگاران قديم تا کنون در مسير كوچ عشاير ايل بختياري از منطقه سردسير چهار محال و بختياري به مناطق گرمسير خوزستان قرار دارد كه به مراتع "ميانبند" معروف است. عشاير كوچنده در مسير كوچ از منطقه عبور مي کنند و گاهي نيز قسمت هاي جنوبي آن به عنوان محل هاي زمستان گذراني و قسمت هاي شمالي آن به عنوان مراتع ييلاقي مورد استفاده عشاير قرار مي گيرد.
زمان مناسب بازدید منطقه حفاظت شده شیمبار
با توجه به وضعیت آب و هوایی چهارمحال و بختیاری، فصل های بهار و تابستان زمان مناسبی برای سفر به این استان و بازدید از جاذبه های آن هستند.