منطقه حفاظت شده گلول شیروان

منطقه حفاظت شده گلول و سراني داراي آب و هوايي عموماً كوهستاني، با شيب‌هاي تند و دره‌هاي عميق و صخره‌هاي مرتفع است. اين منطقه قسمتي از رشته كوه‌هاي موسوم به كپه داغ را تشكيل داده و از مناظر بديع و فريبنده‌اي برخوردار است.

منطقه حفاظت شده گلول و سراني با توجه به دارا بودن ويژگي‌هاي خاص طبيعي، از جمله جنگل‌هاي انبوه درختان ارس و تنوع بسيار زياد پوشش گياهي و نيز زيستگاه خالص ترين قوچ اوريال، اولين بار در 27 تيرماه سال 1350 توسط سازمان شكار باني و نظارت بر صيد آن زمان با عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد.

با توجه به ارزش زيستي اين درخت اقداماتي جهت ثبت آن در فهرست در ختان كهنسال و آثار طبيعي ملي از سال 85 از سوي اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان شمالي صورت گرفت كه در سال گذشته جزء آثار طبيعي ملي كشور به ثبت رسيد.

منطقه حفاظت شده گلول و سراني داراي سه محيط باني در جنوب، جنوب غرب و غرب منطقه است كه توسط محيط بانان پرتلاش و زحمت كش منطقه گشت و كنترل حفاظت مي‌شود. نسبت مساحت اين منطقه به مساحت كل مناطق تحت مديريت سازمان محيط زيست خراسان شمالي 6.65 درصد است.

در منطقه حفاظت شده گلول و سراني حيوانات و پرندگاني هم‌چون قوچ و ميش اوريال، ‌پلنگ، گربه وحشي، گراز، سمور سنگي، خرگوش، داركوب قهوه‌اي كه بسيار كمياب است، سهره سياه و كبك دري نيز زندگي مي‌كنند. از چشمه‌هاي اين منطقه نيز مي‌توان به كور چشمه، قربان چشمه، چشمه گيري اشاره كرد كه در كنار رودخانه‌اي كه در مرز جنوبي منطقه به طرف سراني جاري است منابع آبي منطقه را تشكيل مي‌دهند. از نقاط ارتفاعي اين منطقه مي‌توان علم، قله چوپان، ارتفاعات تنبل، كوه بزان، كور چشمه كوه كناره نام برد.

ميزان بارش در اين مناطق بين 400 تا 500 ميلي‌متر به طور متوسط در سال است و حداقل درجه حرارت در گرمترين روزهاي سال از 25 درجه سانتي‌گراد تجاوز نمي‌كند. در پايين دشت اين منطقه تخته گلول قرار دارد كه در فصل بهار داراي چشم اندازي زيبا از پوشش گياهي به گل نشسته اعم از شقايق، خيارك و انواع بالشتكي است و در داخل اين منطقه پوشش انبوه ارس در ارتفاعات منطقه قرار دارد كه در نقاطي كه ارس وجود ندارد انواع بالشتكي‌ها از قبيل گون، كلاه ميرحسن، چوبك و اسپرس خاردار، پوشش زيبا و چشم نوازي به عرصه‌هاي طبيعي منطقه بخشيده است.

طبیعت سرسبز، بکر و تماشایی به همراه پوشش گیاهی و جانوری زیبای منطقه، بسیار دیدنی است.

تعدادي روستا در حاشيه جنوب و جنوب غربمنطقه حفاظت شده گلول شیروان وجود دارد كه ساكنان آنها عمدتاً از كردهاي كرمانج بوده و حرفه اصلي اغلب آنان دامداري است و تعدادي به كشاورزي و باغباني مشغول هستند. روستاي سراني تنها روستايي است كه در مرزهاي اين منطقه قرار دارد و نام منطقه نيز برگرفته از اين روستاست.

پست‌ترين نقطه در اين منطقه در رنج ارتفاعي 1400 متر و بالاترين نقطه منطقه در رنج ارتفاعي 2900 متر قرار دارد و دماي متوسط سالانه هشت درجه سانتي‌گراد و بارندگي متوسط 45 متر است. بجز تخته گلول(گليل) زيارتگاه زكرياي پيغمبر (ع) نيز در ارتفاعات جنوبي اين منطقه حفاظت شده واقع است كه در روزهاي تعطيلات پذيرايي انبوهي از مردم محلي و غيربومي از ساير نقاط استان و حتي كشور است.

در دو كيلومتري غرب روستاي سراني محلي به نام قدمگاه ايوب وجود دارد كه داراي درختان قطور و كهنسال ارس است در ميان اين درختان، درخت ارس بسيار بزرگي وجود دارد كه به لحاظ قطر تنه و قدمت كهنسال ترين ارس در خراسان بزرگ بوده و جزو پنج درخت ارس كهنسال ايران است.