موزه سنندج (موزه حبیبی)

موزه سنندج از عمارات باشکوه و اعیانی سنندج است که ملا لطفالله شیخ الاسلام، یکی از علمای بزرگ (حدود 150 سال پیش) آن را ساخته است.

عمارت پس از فوت بانی آن توسط نوادگان او به دو بخش مجزا تفکیک و به فروش رسید. بخش اندرونی این عمارت به تملک خانواده حبیبی و بخش بیرونی به تملک عبدالحمیدخان سنندجی (سالار سعید) درآمد و از این رو امروز هر بخش از بنا با نام مالکان جدید شناخته می شود.

سالار سعید، بخش بیرونی عمارت را در سال 1336 به اداره فرهنگ (آموزش و پرورش) واگذار کرد و تا سال 1351 شمسی این بخش در اختیار اداره فرهنگ بوده و براي مواردی چون دانشسرا، کتابخانه و خانه پیشاهنگان مورد استفاده قرار گرفته و در همین سال از طرف وزارت فرهنگ و هنر موقت جهت تاسیس موزه تملک شد و پس از مرمت و آماده سازی در مهرماه 1354 شمسی با نام موزه سنندج افتتاح شد.

بخش اندرونی نیز تا سال 1371 در مالکیت خانواده حبیبی بود و در این سال به تملک اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان است .این موزه از ابتدا دارای دو بخش باستان شناسی و مردم شناسی بوده است.

بخش باستان شناسی موزه سنندج، شامل دوره های مختلف از ماقبل تاریخ تا دوره قاجار نگهداری می‌شود که بخشی از این اشیا متعلق به استان‌های همجوار و برخی متعلق به استان‌های دیگر و مکشوفه از قاچاقچیان است. بخش مردم شناسی موزه در قبل از انقلاب به صورت نمایشگاه موقت اداره می‌شد. هر چند مدت یک بار اشیاي یکی از استان‌های کشور را در این بخش به نمایش می‌گذاشتند اما بعد از انقلاب این بخش صرفا به نمایش اشیای مردم شناسی کردستان اختصاص داده شده و با تاسیس خانه کرد در سال 1382 اشیا مردم‌شناسی موزه به خانه کرد منتقل شده و کل فضای موزه به نمایش اشیا باستان شناسی و تاریخی اختصاص یافت.

اشیای مختلفی در بخش‌های پیش از تاریخ و بخش اسلامی وجود دارند که شامل این موارد هستند:

ظروف سفال و اشیای مکشوفه از تپه زیویه، یعنی مهمترین تپه تاریخی استان کردستان است که اشیای طلایی شامل زیورآلات زنانه و انواع ظروف سفال به رنگ های خاکستری، قرمز و نخودی (که زیباترین آنها تنگ کوچک لعابدار منقوش است که لعاب آن فیروزهای و سفید و زرد بوده نقش گلها آن به شکل ذرت است) که در این موزه موجود هستند.

از دیگر اشیا تاریخی مکشوفه این تپه اشیای مفرغی شامل ظروف و انواع تبر، سنجاق های تدفینی و سوزن های دوخت و حلقه ها، اشیایی از جنس استخوان و عاج شامل قطعات تصاویري از شکار و نبرد نقشهای اسطورهای و گل‌های رزت، نقوش هندسی و سر پیکان است.

اشیا سنگی شامل: سردوك ها، حلقه و مهره های ریز و درشت از جنس خمیر شیشه است.

اشیا فلزی و سفالی دیگر شامل انواع سر نیزه، خنجر، حلقه های گوناگون و مجسمه های کوچک و ظروف سفالی با اشکال مختلف و بعضا با نقوش کنده و یا ترسیم شده به رنگهای قرمز، خاکستری، نخودی و همچنین ظروف شیشه ای شامل انواع پیاله و عطردان در این بخش وجود دارد.

اشیاي بخش اسلامی در این موزه به دو قسمت سفالی و فلزی تقسیم شده اند که عبارتند از تنگ، کاسه، قدح، بشقاب، مجسمه و ریتون که به طرز استادان های ساخته شده و با لعاب، نقوش و خطوط تزیین یافته اند. بخش بسیار کمی از این اشیا متعلق به کردستان است و اکثریت آنها مربوط به نقاط دیگر کشور و کاشان و نیشابور است.

باتوجه به وضعیت آب و هوایی کردستان، بهترین زمان سفر برای بازدید از این جاذبه، فصل بهار و اوایل پاییز است. اما با توجه به سرپوشیده بودن آن، هر زمان از سال می‌توانید از موزه بازدید کنید.

معمولا برای بازدید از موزه‌ها باید هزینه اندکی برای ورودی پرداخت کنید.

خانه سالار سعید یا همان عمارت ملالطف الله شیخ الاسلام سنندجی شامل يك زينت بخش آن حوض مستطيل شكلی باسه فواره سنگی زيبا و بنای اصلی و متعلقات آن است كه بنای اصلی در ضلع جنوبی واقع و شامل زير زمين و يك طبقه فوقانی است.

زيرزمين اين بنا به شكل حوضخانه است كه دارای سقف گنبدي شكل با تزئينات آئينه كاری و گچبري تلفيقی است و همچنين شاه نشين ها و حوض سنگی اين قسمت كه شش ضلعی است.

در حال حاضر موزه مردم شناسی، شيوه زندگی كردها را از لحاظ پوشاك، كشاورزی، هنرهای دستی و موسيقی سنتی و... به نمايش گذاشته شده است.