پل و بند بهمن

بند بهمن روی رودخانه قره آغاج سر راه شیراز – فیروزآباد و در هفت کیلومتری غرب شهر کوار بنا شده است. این بند برای بالا بردن سطح آب و انحراف جریان آن از طریق کانالی به دشت کوار ایجاد شده بود.

پل و بند بهمن مربوط به دوره ساسانیان است و به بهمن پسراسفندیار منسوب است.

این اثر در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۵۲ با شمارهٔ ثبت ۹۴۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مجرایی که آب سد را به دشت کوار منتقل می کند، در گوشه شرقی سد و در بدنه سنگی کوه احداث شده است. این آب بعد از تأمین آب کارخانه قند، وارد دشت کوار شده و مورد استفاده حدود ۲۰ روستا قرار می گیرد.

درازای بند به ۱۳۰ متر و ارتفاع آن در مرتفع‌ترین نقطه به ۹ متر می‌رسد. مصالح مورد استفاده در بنا، قطعات سنگ طبیعی کوهستان و ملات ساروج است. بند در محلی بنا شده که دو رشته کوه به هم نزدیک می شود؛ به صورتی که بخشی از بند بر بدنه سنگی کوه و بخش دیگر آن بر بستر سنگی رودخانه قرار گرفته و همین امر موجب استحکام و ماندگاری آن در طی دو هزار سال گذشته شده است. سیلاب‌های شدید رودخانه بعد از برخورد با دماغه‌ای که در مسیر سد وجود دارد، وارد مخزن پشت سد می‌شود و در این مسیر بخش قابل توجهی از سرعت و نیروی تخریبی خود را از دست می دهد.

دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر - سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران - سایت گردشگری فارس