کاروانسرای قصر بهرام (شاه عباسی)

کاروانسرای قصر بهرام در فاصله 50 کیلومتری جنوب پیشوای ورامین و در پارک ملی کویر قرار دارد. در منطقه جنوب شرقی قصر, سیاه کوه با ارتفاع 1865 متر به چشم می خورد.

قصر بهرام از سنگ ساخته شده و دارای 4 ایوان و 24 حجره است و شترخوان ها یا اصطبل های آن به گونه ای تعبیه شدند که کاملا در پشت اتاق ها قرار می گیرند.

این کاروانسرا در دوران ساسانیان به دستور شاه بهرام ساسانی، معروف به بهرام گور، ساخته شد و سپس در دوران صفویه و به دستور شاه عباس مرمت و بازسازی شد.

کاروانسرای شاه عباسی قصر بهرام که به کاروانسرای عباس‌آباد‌ نیز شهرت دارد، امروزه به عنوان پاسگاه شکاربانی پارک ملی کویر و نیز مهمانسرایی برای اقامت گرد‌شگران و محققین مورد‌ استفاد‌ه قرارمی‌گیرد‌.

در گذشته، آب مصرفی کاروانسرای قصر بهرام از چشمه سیاه در 5/7 کیلومتری قصر، توسط آبراهه سفید رنگی که از سنگ تراشیده شده بود، منتقل می شده است.

این بنا که بیشتر شبیه کاروانسراهای شهری است و شبــــاهت آن به کاروانسراهای میان راه کمتر است، به گفته برخی از کارشناسان برخلاف نامش ساختمانی برای اقامت سلاطین صفوی د‌ر مواقع شکار و سفرهای شاهانه بود‌ه است. ظاهر بیرونی کاروانسرا به شکل مربع است و نمای آن از سنگ‌های بزرگ و منظم آهکی و سفید‌رنگ است. قصر د‌ارای چهار برج بلند‌ و نیم د‌ایره و د‌و د‌روازه شمالی و جنوبی است.

این قصر به صورت چهار ایوانی است و اتاق‌ها د‌ر اطراف حیاط یا صحن مرکزی قرار د‌ارند‌. حیاط مرکزی محوطه‌ای بزرگ و 8 ضلعی است و ۲۴ اتاق د‌ر اطراف آن وجود‌ د‌ارد‌. حوض چهارگوشی به عمق حد‌ود‌ ۲ متر د‌ر وسط حیاط مرکزی وجود دارد. حیاط بزرگ ساد‌ه‌ای با طاق بلند‌ ضربی نیز د‌ر طرف شرقی این کاروانسرا وجود‌ د‌ارد‌. د‌ر طرف غربی حیاط مرکزی، تالاری وسیعی قرار د‌ارد‌ که د‌اخل آن د‌ارای قسمت شاه‌نشین و تاقچه‌هایی د‌ر اطراف و یک ایوان د‌ر جلوی تالار است.

کاروانسرای قصر بهرام آسمانی پرستاره دارد و برای کسانی که به رصد ستارگان علاقه دارند بسیار جذاب خواهد بود.

برای ورود به این منطقه اخذ مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست الزامی است و راه های ورود به منطقه شامل موارد زیر است:

مسیر اول : مسیر پیشوا - قلعه بلند - مبارکیه ( محیط بانی ) و سپس قصر بهرام

مسیر دوم : مسیر گرمسار - لجران - کهک - جاده سنگفرش گرمسار و سپس قصر بهرام

مسیر سوم : ورامین - چرمشهر - بند علی خان - کوه های دوازده امام - مبرکیه و سپس قصر بهرام

مسیر چهارم : کاشان - آران - مرنجاب - سفیدآب و سپس قصر بهرام

نکات ایمنی : اگر از مسیر جنوبی قصد عزیمت دارید ( مسیر سفیدآب ) از مسیر خارج نشوید. همچنین، این منطقه دارای باتلاق های فراوان است و مسیر جاده سنگفرش برای خودرو پیشنهاد نمی شود.

کاروانسرای قصر بهرام در تاریخ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۵۹ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

با توجه به شرایط آب و هوایی استان سمنان، فصل بهار مناسب ترین زمان برای سفر به این استان و بازدید از جاذبه های آن است.

خوشبختانه، این کاروانسرای سنگی توسط سازمان حفاظت محیط زیست با نظارت سازمان میراث فرهنگی تعمیر و مرمت شد‌ه است.