مشخصات کویر حاج علی قلی دامغان
کویر حاج علی قلی با 2391 کیلومتر مربع مساحت, دارای شیب به سمت جنوب غربی است و بین 1050 تا 1094 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. دو رودخانه اصلی این کویر که هر دو از کوه های البرز سرچشمه می گیرند عبارتند از رودخانه دامغان که مخروط افکنه وسیعی در حاشیه شمال غربی این کویر ایجاد کرده و دیگری رودخانه حسن آباد است که از حاشیه شمال شرقی وارد کویر می شود. این رودخانه دره ای به عمق 5 متر در داخل کویر ایجاد کرده است.
سایر اطلاعات کویر حاج علی قلی دامغان
علاوه بر دو رودخانه اي كه گفته شد، رودخانه های دیگری نیز از طرف جنوب غربی و شرقی به این کویر وارد می شوند که نسبت به رودخانه های اصلی آب کمتری داشته و عموما در اوایل فصل تابستان خشک می شوند.
سیمای عمومی کویر حاج علی قلی دامغان
این کویر از جنوب به کوه های دولت دیار, کوه خرس و کوه ترکمن گدر از جنوب غربی به کوه های کوه پنج و کوه سرخ, از غرب به دهستان فرات از شمال به کویر دامغان و از شرق به کوه اهوند محدود می شود. همچنين، کویر دامغان دارای سطوح مختلف کویری یعنی مخروط افکنه آبرفتی, سطوح رسی, حوزه خیس و شوره زار است.
این کویر را می توان به 3 بخش تقسیم کرد. قسمت اول که 47% کویر را تشکیل می دهد از نوع صفحات مسطح رسوبات رسی یا کفی بوده و قسمت دوم حوزه خیس یا باتلاقی است که وسعتی در حدود 34% سطح کویر را فرا گرفته و بالاخره نمکزار مرکزی کویر است که وسعت آن در حدود 19% سطح کویر می باشد. صفحات کفی سطح کل صفحات رسی برابر است با 1124 کیلومتر مربع و در مجاورت حاشیه کویر قرار دارد. بافت مواد تشکیل دهنده این رسوبات از نوع ماسه ای و رس های سلیتی است که در حالت خشکی بسیار سخت بوده و در زمستان و بهار که خیس و ليز می شوند. این صفحات که بطور فصلی خشک می شوند بخصوص در بخش شمالی کویر كه به خوبی تکامل نیافتند و به علت مسطح و سخت بودن برای ریل گذاری مورد استفاده قرار گرفته است.
حوزه خیس یا باتلاق دائمی بطور نوارگونه ای نمکزار مرکزی را محاصره نموده و در حدود 801 کیلومتر مربع وسعت دارد. به طوری که فقط در فصل تابستان می توان دو بخش کفی و باتلاقی را از هم تشخیص داد. حوزه خیس به نمکزار پست ترین بخش کویر به مساحت 466 کیلومتر مربع پوشیده از نمکزاری است که به صورت نامتقارن و به صورت لوحه ای در حاشیه جنوب غربی کویر قرار دارد.
در حدود 60% سطح این نمکزار از پلتفرم های نمکی با لابه های واضح پوشیده شده است. قطر متوسط این چندوجهی ها به 125 متر میرسد. هر یک از این چندوجهی های بزرگ، خود از چند وجهی های کوچکتری تشکیل شده و چندین حوزه نمکزار خیس دیگر نیز در حد شرقی و غربی نمکزار به چشم می خورد.
زمان مناسب بازدید کویر حاج علی قلی دامغان
با توجه به وضعيت آب و هوايي استان سمنان، فصل بهار و اوايل پاييز زمان مناسبي براي بازديد از اين جاذبه است.