انتخاب استان
خوشمزه هايي از ديار نصف جهان (1397/04/20)
به گزارش بزنيم بيرون ، از شهر اصفهان امروز قصد داريم سوغاتي هاي خوشمزه ي اين شهر را به شما معرفي کنيم.
سوغات خوراکي:
گز
گز اصفهان، قدمتي طولاني و چند صد ساله دارد. قرن‌ها پيش، پادشاهان ايراني، گز را به ديگر پادشاهان دنيا پيشکش مي‌کردند. در واقع قدمت گز به ۴۵۰ سال پيش و به زمان سلطنت صفويان برمي‌گردد و مهم‌ترين سوغات اصفهان است. اين شيريني لذيذ، از ماده‌اي به نام گز انگبين تهيه مي‌شود.
گز انگبين ريشه‌ي گياهي به نام بته يا درخت گز است. ارتفاع اين درخت کوهستاني حداکثر به دو متر مي‌رسد و بيشتر در مناطق خوش آب و هواي بختياري و خوانسار در دامنه‌ي کوه‌ها به عمل مي‌آيد. در اواخر تابستان محصول اين درخت آماده‌ي برداشت مي‌شود و دانه‌هاي براق و زرد رنگي مثل دانه‌ي ارزن از ساقه‌هاي اين درخت بيرون مي‌زند
جهت برداشت محصول، پوست دباغي شده گوسفند را زير درختچه پهن مي‌کنند. سپس با چوب سر کجي که به همين منظور تهيه شده و آن را دگنک مي‌نامند، به تنه درخت ضربه مي‌زنند تا دانه‌هاي ارزن مانند، از بدنه درخت جدا شده و داخل دباله بريزد. اين گزها ناخالص و با برگ و مواد ديگر مخلوط است که براي تميز کردن آن از غربال آهني که به همين منظور ساخته شده، استفاده مي‌شود و آن مواد ناخالص را غربال مي‌کنند تا دانه‌هاي گز از سوراخ‌هاي غربال عبور کرده و مواد اضافي در غربال باقي بماند.
براي تهيه گز مرغوب نيمي از مواد مصرفي، دانه‌هاي گز گياهي و نيمي ديگر شکر و مغز پسته و يا بادام و مواد ديگر استفاده مي‌شود. گاهي هم بنا به سفارش عده‌اي، ماده‌اي به نام شير خشت به گز اضافه مي‌کردند و حتي به جاي آب خالص در آن آب هندوانه مي‌ريختند. اين نوع گز سفارشي و مخصوص بوده که براي پادشاهان و رؤساي ممالک ديگر به عنوان سوغات فرستاده مي‌شده و در بازار يافت نمي‌شد. اما گز بسيار مرغوب به علت کمبود و گراني ماده اوليه، کمتر تهيه مي‌شود.
قيمت اين ماده بسيار بالا است و به همين دليل چون قيمت محصول نهايي افزايش مي‌يابد امروزه از گلوکز، گلاب، شکر، سفيده تخم مرغ، انواع مغزها مثل بادام، فندق، خلال و بيدمشک براي تهيه‌ي گز استفاده مي‌کنند و به جاي انگبين، از ترنجبين، شيرخشت، عسل يا انگبين علفي استفاده مي‌شود.
گز را به شکل‌هاي مختلفي بسته بندي و توليد مي‌کنند که اين انوع مختلف عبارت است از:
گز لقمه‌اي: پس از درست شدن مواد، گز را با يک دستگاه خاص به قطعات همسان و يک‌شکل برش مي‌دهند.
گز آردي: گز را به شکل گلوله‌هاي در مي‌آورند سپس با دستگاه پرس به اشکال مربع يا دايره و… شکل مي‌دهند. اين نوع گز را در بستري از آرد قرار مي‌دهند تا سطح چسبنده‌ي گز با آرد پوشانده شود و ماندگاري بيشتري را براي گز فراهم کند.
گز سکه‌اي: اين نوع از گز شبيه گز آردي است اما آن را بعد درست شدن در اندازه‌هاي کوچک به شکل سکه در مي‌آورند و بسته‌بندي مي‌کنند.
گز برشي: پس از آماده‌سازي مواد و قبل از بسته‌بندي، گز را با دستگاه‌هاي مخصوص به شکلي برش مي‌دهند که مغز داخل آن مشخص باشد.
گز با لايه‌ي شکلاتي: براي تهيه‌ي اين نوع گز، آن را با لايه‌اي از شکلات مي‌پوشانند تا رطوبت آن حفظ شود و زمان ماندگاري آن افزايش يابد. علاوه بر اين به دليل استفاده از پودر کاکائو يا شير خشک و… طعمي متفاوت نسبت به گز معمولي دارد.
گز انگشت پيچ: گزي بسيار نرم است که مغزي در آن وجود ندارد و به راحتي با قاشق قابل مصرف است. معمولا اين نوع گز براي سالخوردگان مناسب است که نمي‌توانند گزهاي سفت را بجوند.
پولکي
بعد از گز، يکي از معروف‌ترين شيريني‌ها و سوغاتي هاي خوراکي اصفهان، پولکي است. اين محصول نه فقط بين گردشگران، بلکه بين اهالي شهر هم بسيار محبوب است. پولکي از خانواده ي آب‌نبات است و چون ظاهري نازک و شفاف شبيه پولک دارد، به آن پولکي مي‌گويند.
براي تهيه‌ي پولکي از شيره‌ي اضافه‌ي باقي مانده از فرايند تهيه‌ي نبات، استفاده مي‌کنند. با اضافه کردن مواد و ادويه‌ها مختلف، پولکي با طعم‌هاي گوناگون تهيه مي‌شود از جمله زعفراني، پسته اي، نارگيلي، کنجدي، کاکائويي، ليموعماني، نعنايي، عسلي و زنجبيلي.
نبات
نبات يکي ديگر از سوغاتي‌هاي اصفهان است که البته فقط مختص اصفهان نيست نبات را مي‌توانيد به شکل نبات شاخه يا نبات چوبي خريداري کنيد. براي اينکه به نبات‌ها عطر و طعم متفاوتي بدهند و در آن تنوع ايجاد کنند از مواد مختلفي استفاده مي‌کنند. انواع نبات دارچيني، نعنايي، زعفراني، زيره، ليمويي، آويشن و... در فروشگاه‌هاي اصفهان به فروش مي‌رسد.
عسل فريدونشهر
شايد تا به حال نشنيده باشيد که عسل توليدي در فريدونشهر اصفهان، يکي از مرغوب ترين عسل هاي کشور است. يکي از دلايل مرغوبيت اين عسل، تنوع گياهي و وجود گياهان دارويي متعدد در اين شهر است.که عسل را بسيار مرغوب کرده و خواص درماني فراواني دارد. عطر و طعم اين عسل بسته به اينکه زنبور از چه گياهي تغذيه کرده باشد، متنوع است. گونه‌هاي متنوع عسل در شهرستان فريدونشهر عبارت‌اند از: عسل گون زرد، عسل زول و عسل قنقال.
برشتوک
برشتوک يکي از انواع شيريني‌هاي سنتي ايراني است که در شهر هاي مختلف کشور تهيه مي‌شود. بر اساس نوع آردي که در تهيه‌ي آن به کار مي‌رود برشتوک گندم و برشتوک نخودچي توليد مي‌شود و به فروش مي‌رسد. آرد نخودچي يا آرد گندم، روغن، شکر يا پودر قند و هل مواد تشکيل دهنده‌ي اين شيريني خوشمزه است. برشتوک را به شکل لوزي برش مي‌دهند و بسته بندي مي‌کنند.
شيريني برنجي
شيريني برنجي هم از آن شيريني‌هايي است که در شهرهاي بسياري در ايران توليد مي‌شود. مثلا کرمانشاه يکي از شهرهايي است که به نان برنجي‌هايش معروف است. براي تهيه‌ي اين شيريني لذيذ از موادي مثل زعفران، تخم‌مرغ، آرد برنج، گلاب و شکر ساييده شده استفاده مي‌کنند. در اصفهان هم مثل کرمانشاه، کارگاه‌هاي زيادي براي پخت اين شيريني وجود دارد و محصولات آنها را مي‌توانيد بسته بندي شده از فروشگاه‌ها بخريد. براي تزيين اين شيريني از سياه‌دانه استفاده مي‌کنند.
شيريني کرکي
شيريني کرکي نام يکي از شيريني‌هاي معروف اصفهان است که با آرد سفيد، آرد جوانه گندم، زعفران، روغن، شکر ساييده شده و هل تهيه مي‌شود. لطافت و طعم بي‌نظير اين شيريني باعث شده که طرفداران زيادي در بين گردشگران اين شهر داشته باشد.
جوز قندي
اين شيريني محلي يکي از گران‌ترين سوغاتي‌هاي ايران است. در بعضي از شهرهاي کشورمان، اين شيريني سنتي تهيه مي‌شود. براي تهيه‌ي آن از يک ميوه‌ي محلي به نام الگ استفاده مي‌کنند که در واقع يک نوع هلو است. ابتدا پوست اين ميوه را مي‌کنند و به جاي هسته، مغز گردوي آسياب شده و خاک قند مي ريزند و در نهايت آنها را خشک مي‌کنند. در شهرهاي ديگر غير از اين هلوي محلي از ميوه‌هاي ديگري مثل آلو، انجير، گلابي و... هم استفاده مي‌کنند.
سوهان عسلي
عسل، کره، شکر، خلال بادام و پسته، آب، گلاب و زعفران دم کرده، مواد اوليه براي تهيه‌ي يک شيريني خوشمزه و متفاوت است که مي‌توانيد آن را در اصفهان تهيه کنيد. اين شيريني به شکل‌هاي مختلفي در بازار عرضه مي‌شود. برخي از آنها به شکل ورقه‌اي و برخي ديگر برش خورده‌اند.
صنايع دستي
اصفهان، مهد صنايع دستي ايران است. صنايع دستي اين شهر قدمتي طولاني دارند و نه تنها در ايران، بلکه در سراسر دنيا شهرت دارند. بهترين آثار هنري هنرمندان ايراني را مي‌توانيد از ميدان نقش جهان و از بازار قديمي شهر اصفهان خريداري کنيد. تنوع صنايع دستي در اين شهر به قدري است که مطمئنا در بازار، سردرگم مي‌شود. به قدري زيبا هستند که نمي‌توانيد بهترين‌شان را انتخاب کنيد. البته بسياري از اين هنرهاي سنتي در اکثر شهرهاي ايران رواج دارند. در ادامه با چند مورد از آنها آشنا مي‌شويم.
مينا کاري
اصفهان زادگاه هنر زيباي ميناکاري است. اين هنر، امروزه به يکي از مهم‌ترين صنايع دستي اصفهان تبديل شده است و رونق زيادي دارد. گردشگران داخلي و خارجي از اين هنر زيبا استقبال مي‌کنند و اشياي زيباي ميناکاري شده را به عنوان هديه و سوغات خريداري مي‌کنند. ميناکاري عبارت است از هنر تزيين وسايل عموما فلزي با مواد رنگي. البته غير از انوع ظروف فلزي از جنس طلا، نقره، برنج، مس و برنز از ميناکاري براي تزيين انواع ظروف سفالي و چيني هم استفاده مي‌شود.
خاتم کاري
خاتم‌کاري يکي ديگر از صنايع دستي و هنرهاي ديدني اصفهان است که توسط هنرمندان ماهر اصفهاني و در صنعت چوب مورد استفاده قرار مي‌گيرد. هنر خاتم‌کاري غير از اصفهان، در شيراز هم رايج است و قدمت آن به دوران صفويه برمي‌گردد. اين هنر عبارت است از کنار هم قرار دادن قطعات کوچک و مثلثي شکل چوبي براي ايجاد اشکال هندسي زيبا. در خاتم‌کاري از موادي مانند استخوان شتر يا اسب، فلز طلا، نقره، آلومينيوم و برنج و چوب‌هاي آبنوس، عناب، نارنج، فوفل و ... استفاده مي‌کنند.
پارچه‌هاي قلمکار
پارچه‌هاي قلمکاري شده را مي‌توان هنر چاپ روي پارچه نام‌گذاري کرد که به وسيله قالب‌هاي چوبي آماده روي پارچه‌هاي مختلفي چون کتان، کرباس و در رنگ‌هاي مختلف کوبيده مي‌شود و پارچه‌هاي فوق‌العاده زيبا، جذاب و در عين حال ساده را پديد مي‌آورد که مي‌توان يک سوغات خوب از سفر به اصفهان باشد.
کاشي‌سازي
قديمى‌ترين کاشىهاى موجود در اصفهان، کاشىهاى فيروز‌ه‌رنگى است که کتيبه‌هاى تاريخى مناره‌هاى دوره‌ي سلجوقى با آنها آراسته شده است. در اصفهان علاوه بر کاشىهاى ساده‌ي ساختمانى، کاشىهاى نقش‌‌دار مخصوص نماى خارجى بناها و مساجد به صورت هفت رنگ و معرق نيز توليد مى‌شوند و به کار مى‌روند. هم‌چنين ظروف کاشى، گلدان و اشياي مختلف ديگر با نقوش مختلف ساخته مى‌شوند که عموما جنبه‌ي صادراتى دارند.ظروف آبى با نقش سياه‌قلم شهرضا شهرت فراوان دارند.
قلاب دوزي و ساير دوخت‌هاي تزييني
قلاب‌دوزى، گلدوزى، سکمه‌دوزى و مليله‌دوزى از هنرهايي هستند که توسط بانوانان اصفهاني انجام مي‌شوند. مواد اوليه براي خلق اين آثار هنري زيبا، پارچه دست‌باف به رنگ‌هاى مختلف و نخ ابريشم است که بعضى قلاب‌دوزي تنها را انجام مى‌دهند و تعدادى، قلاب‌دوزى و سکمه‌دوزى يا گلدوزى و چشمه‌دوزى را همراه مى‌کنند و در نتيجه، کالاى توليد شده قيمت بيش‌ترى پيدا مى‌کند.
مليله سازي
مليله‌سازى، علاوه بر رودوزى، کار نقره‌سازى نيز انجام مى‌شود. توليد مليله در استان اصفهان رونق فراوان دارد و نقره‌سازان اصفهان مجموعه‌هاى گردنبند، گوشواره، دستبند و سنجاق را توليد مي‌کنند و به فروش مى‌رسانند.
قلم زني
اين هنر از صنايع مشهور اصفهان است و اشياء قلم زني شده مانند سيني، گلدان، انواع ظروف، بشقاب، قاب عکس و... در مغازه‌هاي خيابان چهارباغ و ميدان نقش جهان به وفور پيدا مي‌شوند. هنر قلم زني يکي از معروف‌ترين صنايع دستي اصفهان است. هنرمندان اصفهاني با روش‌هاي حکاکي، مشبک، برجسته کاري روي اشياي مختلفي از جمله گلدان، سيني، لوازم تزئيني، سماور، بشقاب، جعبه و.... نقوش زيبايي را اجرا مي‌کنند و آثار ارزشمندي را به وجود مي‌آورند که توجه هر بيننده‌اي را به خود جلب مي‌کنند.
منبع : سايت کجارو
