شهرستان سامان نگين چهارمحال و بختياري (1397/04/30)

به گزارش بزنيم بيرون ،  اين شهرستان داراي پل هاي تاريخي بسياري از قبيل پل زمانخان، پل هوره، پل کاهکش، پل چوبي و ... است که تاريخي بودن و معماري خاص انها در کنار رودخانه خروشان زاينده رود جاذبه هاي گردشگري بسيار ارزشمندي را در منطقه فراهم کرده است.

 معرفي شهر سامان

شهر سامان در فاصله ۲۲کيلومتري شمال شرقي شهرکرد قرار دارد. سامان به دليل قرار گرفتن در حاشيهٔ زاينده رود از زمينه مناسبي براي کشاورزي، باغداري و جذب گردشگر برخوردار است. محصولات کشاورزي شهر سامان شهرت بسياري دارند و اين شهر به علت وضعيت خاص جغرافيايي براي توليد محصولاتي همچون بادام و گردو بسيار مناسب و از قطب‌هاي مهم توليد اين محصولات است.

اين شهر زادگاه شاعران معروفي چون دهقان ساماني و عمان ساماني مي‌باشد. اين شهر تا سال ۱۳۴۵از لحاظ آماري شهر شناخته نمي‌شد تا اين که در اين سال پيشنهاد شهرداري گرفتن آن مطرح شد و در سال ۱۳۴۷به صورت رسمي به شهر ارتقاء يافت

موقعيت جغرافيايي سامان

شهر سامان در حاشيهٔ دامنهٔ شرقي کوه شيراز و در فاصله بسيار نزديکي از رود زاينده رود قرار دارد. سامان در فاصله ۲۲کيلومتري شمال شرقي شهرکرد و ۸۵کيلومتري غرب استان اصفهان و متصل به راه غربي شهرکرد به اصفهان قرار گرفته‌است. وضيعت طبيعي آن تقريباً کوهستاني و داراي تپه و ماهورهاي متعدد و سرسبز است. در طرح جامع استان چهارمحال و بختياري ۶مسير پيشنهادي گردشگري تعريف شده‌است که مسير شماره ۲آن از سامان مي‌گذرد.

اين مسير عبارت است از: شهرکرد ـ چالشتر (قلعه چالشتر) ـ سامان (پل زمان خان ـ شوراب صغير-حاشيه زاينده رود) ـ هوره (پل هوره) ـ مارکده ـ درياچه سد زاينده رود ـ بن (آبگير بن) ـ امامزاده سيد محمد ـ شهرکرد.

 مردم شناسي

مردم اين شهر غالباً ترک قشقايي هستند، هم چنين مهاجرهايي از اطراف اصفهان و شهرکرد و غرب خوزستان در بين فاميل‌هاي ساکن در اين شهر به چشم مي‌خورند.اهالي شهر سامان پيرو دين اسلام (تشيع) مي‌باشند.

زبان و ادبيات مردم سامان

مردم شهر سامان به زبان ترکي قشقايي و اندکي از جمعيت به فارسي صحبت مي‌کنند. زبان اصلي مردم شهر سامان و نيز روستاهاي اطرافش ترکي قشقايي است و در محيط اداري، مدرسه و سطح شهر به زبان فارسي و گاه به ترکي قشقايي سخن مي‌گويند. با آن که سامان شهر کوچکي است اما زادگاه چندين شاعر بنام است. از جمله اين شاعران مي‌توان به دهقان ساماني، عمان ساماني، افلاکي ساماني، نيسان ساماني، قطره، دريا، ذره، محيط و تبيان اشاره کرد.

عمان ساماني يکي از معروف‌ترين شاعران ملي است و کتاب شعر بسيار معروفي به نام گنجينة الاسرار دارد که در آن وقايع عاشورا را به زبان شعر توضيح مي‌دهد. ديوان گنجينة الاسرار اين چنين آغاز مي‌شود:

کيست اين پنهان مرا در جان و تن         کز زبان من همي گويد سخن

اين که گويد از لب من راز کيست؟         بنگريد اين صاحب آواز کيست؟

مراسم‌هاي شهر سامان

مراسم چاق چاقو

مراسم چاق چاقو يکي از مراسم‌هاي عزاداري حسيني مي‌باشد که اصالتاً مربوط به شهرستان سامان است و هم اکنون در شهرستان سامان (شهر سامان و اکثر روستاهاي زير مجموعه مثل شوراب صغير) و برخي نقاط استان چهارمحال و بختياري (مثل سورشجان) برگزار مي‌شود. نکته مهم مربوط به مراسم چاق چاقو اين است که برخلاف بسياري از مراسم‌هاي عاشورايي، چاق چاقو در نيمه شب (اغلب ساعت ۳نيمه شب) و فقط يک شب (صبح عاشورا) برگزار مي‌شود. در اين مراسم دسته بزرگي از جمعيت با شکلي خاص، اشعاري ويژه و آهنگي مخصوص در شهر سامان به راه مي‌افتند و هرنفر دو قطعه سنگ يا چوب تخت در دست مي‌گيرد با نظمي خاص برهم مي‌کوبند.

مردم در اين شب تا زماني که هوا تاريک است بايد شهر را دور بزنند و مراسم تا اذان صبح ادامه پيدا مي‌کند و پس از اقامه نماز جماعت صبح به خانه يا مساجد بازمي‌گردند و خود را براي عزاداري روز عاشورا آماده مي‌کنند

افراد سرشناش شهر سامان

دهقان ساماني: ميرزا ابوالفتح خان دهقان ساماني، ملقّب به «سيف الشعرا» و متخلّص به «دهقان ساماني»، از شاعران به نام ايران مي‌باشد. دهقان ساماني در اصفهان در مدرسهٔ صدر نزد آخوند ملا محمد کاشاني و شيخ حسن شيرازي تحصيل علوم ادبي و ديني کرد. از معروف‌ترين آثار دهقان، مي‌توان به ديوان اشعار او اشاره کرد که به «شکرستان» معروف است.

عمان ساماني: ميرزا نورالله عمان ساماني، ملقّب به «تاج الشعرا» و متخلّص به «عمان ساماني»، يکي از معروف‌ترين شاعران ملي است و کتاب شعر بسيار معروفي به نام گنجينة الاسرار دارد که در آن وقايع عاشورا را به زبان شعر توضيح مي‌دهد.

مکان هاي تفريحي سامان

 پل تاريخي زمانخان

مهمترين اين پل هاي تاريخي پل تاريخي "زمانخان" است و يکي از بي نظير ترين جاذبه هاي ديدني شهرستان سامان در استان چهارمحال و بختياري به شمار مي رود که در فهرست آثار ملي به شماره 1744 ثبت شده است و در فاصله 29 كيلومتري شمال شهركرد و 5 كيلومتري شهر سامان واقع شده که قدمت آن به دوره صفويه مي‌رسد.

ساختمان اين پل در دوره صفويه در زمان يكي از روساي طوايف قشقايي به نام زمانخان احداث شده است. اين پل را بروي رودخانه زاينده‌رود بصورت دو دهنه طاق قوسي به طول 22 متر و به عرض پنج متر و به ارتفاع 13 متر در سال 1022 هجري قمري بنا گذاشته شده است.

اين بنا برروي صخره‌هاي سنگي طبيعي با مصالحي از آجر با ملات گچ و خاك در تمام بدنه و طاقها و همچنين سنگ در پايه‌هاي آن ساخته شده است.

ترکيب مناظر رود خروشان زاينده رود، پل زمانخان و طبيعت زيباي منطقه و نيز اقدامات انجام شده براي رفاه گردشگران، اين ناحيه را از مهمترين قطبهاي گردشگري استان چهارمحال و بختياري قرار داده است.

دهکده سياحتي زاگرس که داراي واحدهاي اقامتي زيبا و مشرف به زاينده رود و پل زمانخان است در مجاورت اين پل بنا شده است.

جاده آسفالته، واحدهاي اقامتي و پذيرايي (هتل گلهاي سامان و مجتمع توريستي) پارکينگ، سکوي نشيمن، تجهيزات براي بازي کودکان، فضاي سبزو سرويس بهداشتي و فاصله دو کيلومتري تا پمپ بنزين از امکانات و تسهيلات موجود در اين کانون گردشگري است.

پل کاهکش

پل کاهکش يکي از پل هاي گردشگري واقع در روستاي کاهکش شهرستان سامان است و در 25 کيلومتري مرکز استان قرار دارد.

اين روستا در حاشيه رودخانه زاينده رود قرار گرفته و جمعيتي حدود هزار نفر در آن ساکن هستند. همسايگان اين روستا روستاهاي شوراب صغير، چم نار و چم خرم است که داراي باغات گسترده هلو و بادام هستند.

مردم در اين روستا به کار باغداري ، کشاورزي و دامداري مشغولند و از مهمترين محصولات آنها ميتوان به گردو ، بادام ، هلو ، گندم و جو اشاره کرد.

پل تاريخي هوره

پل تاريخي هوره از بناهاي تاريخي عهد صفوي است که ساخت اين پل در خرداد ماه سال 1337 هجري شمسي آغاز و در پاييز سال 1338 به اتمام رسيده است.

اين پل به علت از بين رفتن پل قديمي هوره و صعب العبور بودن رودخانه مخصوصا در زمستان و فصل بارندگي ساخته شده است.

پل هوره توسط مرحوم حاج سيد عطاالله مرتضوي و مرحوم حاج محمد يادگار و کمکهاي اهالي روستا احداث شده است.

نام پل به روستايي که در آن قرار دارد منصوب شده است. پل هوره داراي هفت دهانه وهشت ستون است، دهانه مرکزي بزرگتر از ساير دهانه ها است.

طاق ها نيم دايره و به روش رومي سنگ چين شده است. پل به طول86.32 ، عرض8.99 و ارتفاع 6.78 متر است. مصالح استفاده شده در پل بوم آورد و تمامي از سنگ با ملات ماسه سيمان است.

سامان داراي شش بناي با ارزش تاريخي شامل مسجد جامع، حمام قديمي ملا رحيم، حمام بالا ده، مسجد ابوالفضل، مقبره دهقان ساماني، مسجد و حسينيه آل محمد(ص) است که به معرفي دو بناي مذهبي و تاريخي آن مي پردازيم.

مسجد جامع  سامان متعلق به  دوره قاجار است و در سال 86 به شماره 19676 در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيد که اين مسجد داراي شبستانهاي وسيع و ديوارههاي مجلل است و مسجد ابوالفضل که متعلق به دوره قاجار است و در سال 87 به شماره 23825 در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيد.

آرامگاه دهقان ساماني ميرزا ابوالفتح ساماني که از شعراي سامان است در سال 1320 هجري قمري وفات کرده است که مقبره زيبايي براي اين شاعر در جنوب شهر بنا شده است.