انتخاب استان
ديدني هاي زابل؛ از شهر سوخته تا قلعه رستم (1397/05/13)
به گزارش بزنيم بيرون ،زابل، يکي از شهرهاي ايران در استان سيستان و بلوچستان است. زابل در قديم سکستان يا سجستان (سيستان) و نيمروز ناميده مي‌شد. محلي که امروز زابل ناميده مي‌شود، در گذشته زمين‌هايي با تپه‌هايي از ماسه‌هاي روان و رسوبات دريايي بوده که قسمتي از آن در مسير رودخانه هيرمند قرار داشته است. با کم شدن آب رودخانه بر وسعت خشکي‌هاي اطراف آن افزوده شد. بعدها تاسيس پادگان نظامي بر اهميت آن افزود. در سال ۱۳۱۴هجري شمسي بر طبق مصوبه هيات وزيران، آن آبادي را زابل ناميدند و در سال ۱۳۱۶خورشيدي به مرکز سيستان تبديل شد.
در اين شهر قديمي و تاريخي ديدني‌هاي بسياري در انتظار گردشگران است که در ادامه آن‌ها را معرفي مي‌کنيم.
قلعه رستم
قلعه رستم در ۶۰کيلومتري جنوب غربي شهر زابل قرار دارد که در حال حاضر در اثر عوامل جوي به ويرانه‌اي تبديل شده است. چهار برج و دروازه ورودي آن قابل مشاهده است. گفته مي‌شود چهارصد تا پانصد سال پيش متروک شده باشد.
در اين قلعه تاکنون کاوش باستان‌شناسي علمي صورت نپذيرفته، اما تکه‌هاي سفال‌هاي لعابدار و بدون لعاب ريخته شده حکايت از تاريخ طولاني دارد
قلعه کهک کهزاد
قلعه کهک کهزاد در نزديکي رودخانه هيرمند سيستان و در ۴۰کيلومتري جنوب شرقي زابل قرار دارد که شرقي‌ترين مرز مشترک ايران و افغانستان است.
قلعه مذکور با توجه به نوع ساخت و با در نظر گرفتن موقعيت استراتژيکي منطقه، به يک دژ نظامي شبيه است. ذوالفقار کرماني در کتاب جغرافياي نيمروز مي‌نويسد: اين قلعه در روي تپه واقع شده است و آن را حشمت‌الملک جهت حفظ و حراست بند (سد) سيستان ساخته است.
مجتمع بقيه الله
مجتمع فرهنگي، پژوهشي، تحقيقاتي و تفريحي بقيه‌الله الاعظم (عج) با بيش از پنج هزار هکتار در کنار حوضچه‌هاي طبيعي و آبگيرهاي چاه نيمه در ۵۰کيلومتري جنوب شرق زابل و ۱۰کيلومتري شهر زهک ساخته است.
تنها باغ وحش علمي و تحقيقاتي کشور در اين مجتمع قرار دارد.
گمرگ بلژيکي‌ها
يکي از اماکني که اروپاييان در زابل قديم در آن مشغول فعاليت بودند، گمرک بود که بيشتر به گمرک بلژيکي‌ها معروف است. فعاليت اين مورد در سيستان به اوايل قرن بيستم بر مي‌گردد
کاروانسراي فرنگي
اين بنا مربوط به دوره صفوي است و در شهرستان زابل، ۹کيلومتري جاده زابل به نهبندان واقع شده است. کاروانسراي فرنگي در تاريخ ۲۷مرداد ۱۳۸۲با شماره ثبت ۹۵۵۴به عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
آسبادهاي حوض‌دار
آسبادها در منطقه گردشگري )حوض‌دار(در نزديکي شهر سوخته قرار گرفته، به‌طوري که گردشگر با يک ساعت کويرنوردي مي‌تواند نمادي از زندگي نظامند در ۲۸۰۰سال قبل را مشاهده کند.
آسبادهاي منطقه سيستان نمادي از زندگي نظامند در ۲۸۰۰سال قبل در منطقه )حوض‌دار(در فاصله هفت کيلومتري جنوب شهر سوخته بقاياي شهر قديمي که از دوران ساسانيان شکل گرفته و تا زمان صفويه به زندگي ادامه داد. وجود آسبادها در کنار قلعه‌ها نشان از تمدن غني در اين محل بوده که حد فاصل بين سيستان و ديگر نقاط استان و استان‌هاي همجوار بوده که در اين ميان ميراث فرهنگي استان اقدام به ثبت اين آسبادها در فهرست آثار ملي کرده است.
بي‌گمان خاستگاه نخستين آسبادها منطقه سيستان انبار غله ايران است، اين آسبادها در گذشته و در چندين هزار سال پيش ساخته شده است
بانک ايران و انگليس
اثر تاريخي بانک ايران و انگليس که در سال ۱۳۹۴به شماره ۱۱۱۹۱در فهرست آثار ملي ثبت شده است.
بانک ايران و انگليس با بيش از سه هزار و ۱۸۰مترمربع مساحت و ۶۲۳مترمربع زير بنا در مرکز شهر زابل قرار دارد.
اين اثر تاريخي مجموعه‌اي از آثار استعمار است که به‌صورت موزه‌اي باز، مکان ارزشمندي براي مطالعه فعاليت‌هاي تجاري و سياسي استعمار در شمال سيستان‌وبلوچستان است.
موزه مردم شناسي زابل
ساختمان موزه مردم‌شناسي سيستان در آغاز قرن نوزده ميلادي توسط انگلستان به‌عنوان کنسولگري براي اهداف استعماري در منطقه احداث شد.
در سال ۱۳۶۸اين ساختمان به‌عنوان گنجينه موقت و نمايندگي ميراث فرهنگي شهرستان زابل عنوان يافت و بعد از ۱۸سال موزه مردم‌شناسي فعاليت خود را در اين مکان شروع کرد
.
آرامگاه خواجه غلطان
آرامگاه خواجه غلطان، مهم‌ترين زيارتگاه شهرستان زابل محسوب مي‌شود که همواره پذيراي تعداد زيادي از زائران، گردشگران و علاقه‌مندان به آثار تاريخي بوده و اين بنا در بالاترين ارتفاع قله کوه خواجه و در جبهه شمال شرقي به شکل مستطيل ساخته شده و شامل سردر ورودي با طاق نيزه‌دار و يک اطاق گنبددار است.
درون اين اتاق، قبري بزرگ ديده مي‌شود که در کتاب «احياالملوک» شاه حسين سيستاني، آرامگاه مذکور را متعلق به برادر دانيال نبي نسبت مي‌دهد. کوه خواجه داراي بسياري از مجموعه‌هاي تاريخي از جمله کاخ و معبد کوه خواجه، قلعه‌هاي رستم، کافران، سام، کوک کهزاد، چهل دختر، سرسنگ و زيارتگاه خواجه غلتان، ساختمان‌هاي پيرگندم بريان، خانه شيطان، آرامگاهاي قديمي و قبور دوران اسلامي است. کوه خواجه در دوره ميترايي و در دوره‌هاي زردتشتي، به‌سبب وجود آتشکده، مرکزي عبادي بوده و در دوره‌هاي بعدي نيز همچنان احترام خود را حفظ کرده، اين کوه نزد سه دين زرتشت، مسيحيت و اسلام همواره مقدس بوده و به‌همين علت در ميان ايرانيان از جايگاه و ارزش والايي برخوردار است
دهانه غلامان
دهانه غلامان، نام يک محل باستان‌شناختي در منطقه سيستان در جنوب خاوري ايران است. دهنه غلامان بازمانده شهري است که روزگاري مرکز اداري-سياسي ساتراپي (والي‌نشين) زرنگ (زرنج) در شاهنشاهي هخامنشي بود. محل دهنه غلامان در حدود ۴۵کيلومتري شهر زابل و دو کيلومتري روستاي قلعه نو است.
در اين محوطه تاکنون ۲۷ساختمان شناسايي شده‌اند که تا مکاني بلند به نام قبر زردشت ادامه دارند.
نام واقعي اين مکان در کتيبه‌هاي هخامنشي، بيستون، تخت جمشيد و نقش رستم به نام )زرک( يا )زرنکاي(ياد شده است.
آرامگاه سيد غلام‌رسول در پنج کيلومتري شمال غربي چابهار قرار دارد. شماره ثبت ملي آن ۱۵۵۹/۳است. قدمت آن به سال ۴۶۵ه.ق بازمي‌گردد. اين آرامگاه با ديواره‌هاي سفيد رنگ به سبک معماري هندي که دروازه ورودي آن در ضلع غربي بنا واقع شده است.
منبع : سايت کجارو
