انتخاب استان
موزه آستانه؛ گنجينه‌اي ناشناخته در قم (1395/01/15)
به گزارش بزنيم بيرون ، موزه آستانه مقدسه يکي از قديمي‌ترين موزه‌هاي کشور به شمار مي‌رود که در آبان ماه سال ۱۳۱۴ شمسي در محوطه داخلي حرم مطهر و محل فعلي مسجد شهيد مطهري تأسيس شد. فعاليت اين موزه تا حدود دي ماه سال ۱۳۵۳ ادامه يافت و از آن تاريخ تا سال ۱۳۶۱ به دلايل متعدد (از جمله لزوم گسترش فضاي جانبي موزه و احداث ساختمان فعلي) فعاليت موزه متوقف شد.
ساختمان کنوني موزه که در ميدان آستانه واقع است، بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در فروردين ماه سال ۱۳۶۱ احداث شد که ابتدا با مساحتي حدود ۵۰۰ متر مربع فعاليت داشت ولي در سال ۱۳۷۱ در زمان توليت آيت‌الله مسعودي خميني زيرزمين موزه راه اندازي شد که مجموعاً ساخت آن به يک هزار متر مربع افزايش يافت.
فضاي فعلي موزه جوابگوي نياز نيست و به همين دليل در طرح جامع توسعه حرم مطهر، پيشنهاد تأسيس موزه‌اي بزرگ در چندين طبقه و همراه با امکانات و تجهيزات لازم ارائه شده است.
مجموعه آثار موزه شامل بخش‌هاي متنوعي از جمله بخش قرآن‌هاي خطي از قرن دوم تا دوره معاصر، مسکوکات ادوار اسلامي و پيش از اسلام، تابلوهاي نقاشي و شمايل مينياتوري، آثار چوبي خاتم کاري، آثار چوبي منبت کاري، ظروف سفالينه متعلق به هزاره اول و دوم قبل از ميلاد مسيح و ادوار اسلامي، ظروف چيني و شيشه‌اي و...، کاشي‌هاي زرين فام با طرح‌ها و نقوش و کتيبه‌هاي زيبا مربوط به قرون ششم تا هشتم هجري قمري، آثار حجاري و سنگ‌هاي تزئيني، لوازم فلزي با تزئينات قلمزني، قاليچه‌هاي دستباف ابريشمي دوره صفوي و قاجار و پارچه‌هاي دستباف است.
گنجينه قرآن‌هاي خطي موزه
اين بخش به لحاظ تعداد آثار و برخورداري از شيوه‌هاي ممتاز هنر کتاب آرايي مانند تذهيب، تجليد، خوشنويسي اهميت بسيار زيادي دارد. برخي از قرآن‌هاي موزه در قرون آغازين حيات اسلام يعني در قرن دوم و سوم همزمان با حکومت خلفاي عباسي کتابت شده و برخي نيز در ساير ادوار اسلامي، مصادف با دوره حکومت آل بويه، سلجوقيان، ايلخانيان تيموريان، صفويان و قاجاريه کتابت شده است.
قديمي‌ترين قرآن موزه در سال ۱۹۸ هجري قمري نوشته شده و در آغاز آن نام مأمون خليفه عباسي مشهود است. بعضي از قرآن‌ها بر روي پوست و برخي ديگر بر روي پارچه و ساير قرآن‌ها بر روي انواع کاغذ نوشته شده است.
مصاحف موزه عمدتاً به خط کوفي، ثلث، نسخ، محقق و ريحان است که برخي از آن‌ها از آغاز تا انتها به يک شيوه از خط خوشنويسي و برخي ديگر به شکل توامان نويسي کتابت شده است. بيشتر آيات قرآن با مرکب مشکي و برخي ديگر نيز با آب طلا و رنگ لاجورد تحرير شده است.
بخشي از قرآن‌هاي موزه داراي ترجمه فارسي است که در بعضي از آن‌ها همزمان با کتابت متن آيات، نگارش ترجمه نيز به دنبال آن انجام پذيرفته ولي در برخي از نسخه‌ها پس از سپري شدن مدت زماني طولاني ترجمه فارسي به خط نسخ يا نستعليق بر آن افزوده شده که تنوع سبک ترجمه در دوره‌ها و قرون مختلف که بيانگر سير تاريخي تحول زبان و ادب پارسي است از نکات حائز اهميت در قرآن‌هاي مترجم است.
در اين بخش آثار ارزشمندي از خطاطان ادوار اسلامي همچون احمد نريزي، فيض‌الله لاهوري، شمس الدين عبدالله دوست، محمد بن سليمان الهروي و علي نقي بن محمد کبير رباني موجود است.
بيشتر صفحات قرآن‌ها با بهره‌گيري از هنر زيبا و ظريف و پرکار تذهيب مزّين شده و با استفاده از نقوش زيباي گل و بوته اسليمي، ترنج، سر ترنج، لچک ترنج، شمسه و شرفه، جدول کشي و کمند زرين، زنجيره و به کمک انواع رنگ‌ها مانند لاجورد، شنجرف و طلا به شيوه‌اي بسيار زيبا و دل انگيز آراسته شده است.
قرآن‌هاي موزه عمدتاً داراي انواع جلدهاي زيبا شامل جلد چرمي ساده، چرمي سوخت ضربي، سوخت معرق، جلد طلا کوب، جلد روغني (لاکي) با تزئينات گل و مرغ و گل و بوته و همچنين برخي قرآن‌ها داراي جلد طلاپوش با سرطبل است.
مسکوکات
مجموعه مسکوکات موزه آستانه مقدسه قم از ديگر بخش‌هاي مهم آثار موزه را تشکيل مي‌دهد که از لحاظ جنس، طرح و نقش و دوره تاريخي حائز اهميت است.
مسکوکات موزه از نظر جنس به سه دسته طلا، نقره و مس و از نقطه نظر تاريخي به سه دوره تاريخي اشکاني و ساساني، عرب ساساني و ادوار اسلامي است که در دوره نخست برخي از سکه‌هاي نقره موجود در دوره حاکميت سلسله اشکاني و ساساني ضرب شده‌اند که روي اين سکه‌ها تصوير نقش برجسته و نيمرخ فرمانروا با نگاه به سمت چپ و بر پشت سکه نيز نقش آتشدان زرتشتي با شعله‌هايي که از ميان آن متصاعد مي‌شود و غالباً نيز با دو نگهبان آتش ـ آذربد ـ ايستاده بر دو جانب آن مشهود است.
در سکه‌هاي موسوم به عرب ساساني که در سال‌هاي ۳۰ تا ۸۰ هجري قمري رواج داشته در نگاه نخست شبيه سکه‌اي متعلق به اواخر دوره ساساني با چهره پادشاه و آتشدان است اما ويژگي شاخص در اين سلسله مسکوکات دعا يا عبارت ديني عربي است که در حاشيه روي سکه ضرب خورده و بيشتر از همه عبارت الحاقي «بسم الله» و «لله الحمد» است که اين امر توسط حکام مسلمان در آغاز حاکميت اسلام صورت مي‌گرفت و مجدداً سکه را نشر مي‌کردند.
در بخش سکه‌هاي ادوار اسلامي سکه‌هاي متعدد از جنس طلا و نقره متعلق به زمان حکومت خلفاي اموي و عباسي وجود دارد که نام حاکم و سال ضرب و محل ضرب به خط کوفي روي سکه مشهود است. سکه‌هاي اموي عمدتاً در شهرهاي دمشق و واسط، ضرب شده و سکه‌هاي دوره عباسي نيز در شهرهاي عباسيه، کوفه، بغداد، ري، نهاوند، اصفهان، ضرب شده است.
بخش ديگر سکه‌هاي ادوار اسلامي متعلق به دوران حکومت سلجوقيان، ايلخانان و امراي مظفري، آل جلاير، تيموري، صفويه و قاجاري است.
اين بخش از سکه‌ها نيز عمدتاً در ضرابخانه‌هاي جرجان، نيشابور، بغداد، دامغان، رشت، فومن، تبريز، سمرقند، ساري، هرات، اصفهان و... ضرب شده‌اند.
تعداد قابل توجهي از سکه‌هاي موجود که از جنس نقره است در ضرابخانه دارالايمان قم ضرب شده‌اند.
نقاشي
در موزه آستانه مقدسه قم مجموعه متنوعي از تابلوهاي نقاشي مينياتور و رنگ و روغن مربوط به دوره قاجار و صفويه نگهداري مي‌شود که هر يک از جهاتي حائز اهميت هستند.
تابلوهاي موجود شامل سه بخش مي‌شود. بخش اعظم تابلوهاي نقاشي موزه، شامل تابلوهاي ـ شمايل ـ ائمه معصومين(ع) بوده که عمدتاً مربوط به دوره قاجار است و اين بخش نيز خود شامل دو قسم است که قسم اول تابلوهاي مينياتوري و قسم دوم تابلوهاي رنگ و روغن در ابعاد بزرگ و مختلف و متنوع است.
بخش دوم شامل تابلوهاي رنگ و روغن است که پشت شيشه کار شده و شامل تصاويري از سلاطين دوره صفوي، قاجار و زنديه است.
بخش سوم نيز تابلوهاي رنگ و روغن تصاوير سلاطين قاجار است که بر روي بوم و در ابعاد تقريبي ۲×۱.۵ متر کار شده است.
نقاشي روي قاب آينه، نقاشي روي رحل قرآن، نقاشي روي قلمدان، نقاشي‌هاي مينايي روي ظروف فلزي، ادوات رزمي، ادوات تزئيني مانند مدال‌هاي مرصع و همچنين نقاشي گل و بوته مينايي روي در طلاپوش از ديگر نمونه‌هاي آثار نقاشي موزه آستانه به شمار مي‌رود.
منبت کاري
نمونه‌هاي متعددي از آثار منبت کاري ادوار اسلامي در موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) نگهداري مي‌شود که برخي از آن‌ها شامل درهاي چوبي منبت کاري مربوط به دوره صفوي است که در حواشي آن آياتي از قرآن مجيد به چشم مي‌خورد.
همچنين رحل منبت کاري دوره صفوي داراي نقوش گياهي و حيواني، رحل منبت کاري دوره صفوي داراي نقوش انساني و رحل منبت کاري و مشبک کاري دوره صفوي که توسط اعتماد الدوله وزير شاه صفي وقف شده از ديگر نمونه‌هاي منبت کاري است.
خاتم کاري
نمونه‌هايي از آثار نفيس خاتم کاري در موزه آستانه مقدسه قم نگهداري مي‌شود که برخي از آن‌ها شامل درب خاتم کاري بسيار نفيس مربوط به دوره قاجاري که در زمان ناصر الدين شاه قاجار و در دوران صدرات ميرزا تقي خان امير کبير براي مقبره محمد شاه قاجار ساخته شده و درب خاتم کاري دوره قاجاري داراي کتيبه‌هايي حاوي اشعار معروف محتشم کاشاني در توصيف واقعه کربلا به خط نستعليق که از جنس استخوان طراحي و اجرا شده، است.
رحل‌هاي قرآن در ابعاد مختلف و با طرح‌ها و نقوش بسيار زيبا، صندوق بزرگ خاتم کاري مربوط به مقبره شاه صفي صفوي و قاب آينه‌هاي خاتم کاري در اندازه‌هاي مختلف از ديگر نمونه‌هاي نفيس خاتم کاري است.
سفالگري
ظروف سفالينه موزه قم از نظر قدمت به دو بخش کلي شامل سفالينه‌هاي مربوط به هزاره اول و دوم پيش از ميلاد مسيح و سفالينه‌هاي ادوار مختلف اسلامي تقسيم مي‌شوند.
سفالينه‌هاي دوره پيش از ميلاد بيشتر فاقد لعاب بوده و برخي از آن‌ها داراي نقوش ساده گياهي است؛ اما سفالينه‌هاي دوران اسلامي عمدتاً داراي لعاب زرين فام، فيروزه‌اي و لاجورد مي‌باشند و تعدادي از آن‌ها نيز داراي کتيبه هستند. همچنين در تزئينات اين ظروف از تکنيک نقش کنده و نقش افزوده و نقش قالبي استفاده شده است و بيشتر آن‌ها داراي نقوش گياهي، اسليمي، خطوط پراکنده هستند.
از نظر شکل ظاهري سفالينه‌هاي موزه به شکل بشقاب، کاسه، کوزه، آبخوري، پيه سوز، گلدان و غيره بوده و مربوط به مناطق باستاني سيلک کاشان، ري، جرجان، نيشابور، خوروين قزوين هستند.
شيشه‌گري
مجموعه متنوعي از ظروف شيشه‌اي ادوار مختلف اسلامي در موزه قم نگهداري مي‌شود که به معرفي برخي از آن‌ها مي‌پردازيم.
پياله شيشه‌اي به رنگ لاجوردي، ساخت ري و جرجان به قطر تقريبي ۱۰ سانتي متر و ارتفاع چهار سانتي متر متعلق به قرن چهارم و پنجم، دوره ديلميان از جمله اين آثار است.
همچنين صراحي، بطري و شيشه‌اي با نقوش شطرنجي قالبي به رنگ سبز تيره، بدنه شلجمي با گردن لوله‌اي بلند به ارتفاع حدود ۲۳ سانتي متر، ساخت ري در قرن چهارم و پنجم، دوره ديلميان و ظروف دارو، روغندان و شيشه‌اي به رنگ سبز کم رنگ، بدنه شلجمي و گردن کوتاه با ارتفاع حدود ۷.۵ سانتي متر، قطر دهانه ۲.۵ سانتي متر ساخت قرن چهارم و پنجم هجري از ديگر ظروف شيشه‌اي اين موزه را تشکيل مي‌دهند.
بطري شيشه اي به رنگ مايل به سبز، داراي لوله کوتاه با دهانه کوچک محدب شلجمي به قطر داخلي ۲ سانتي متر با قطر بطري ۱۰ سانتي متر يکي ديگر از ظروف شيشه‌اي است که بدنه استوانه‌اي با پايه مقعر دارد و متعلق به قرن پنجم و ششم هجري قمري است.
برخي ديگر از اقسام ظروف شيشه‌اي موجود در موزه هر چند از قدمت کمتري برخوردارند اما از نظر شکل ظاهري و نوع طرح و رنگ بسيار زيبا و جالب توجه هستند که عبارت‌اند از مجموعه لوسترهاي شيشه‌اي و بلورين داراي طرح‌ها و رنگ‌هاي مختلف، گلدان‌هاي بلور مرصع قاجاري، کاسه‌ها و پياله بلور بارفتن و اُپالين، انواع چراغ‌هاي نفتي در رنگ‌هاي آبي و صورتي و با لاله‌هاي شيشه‌اي الوان و گلاب پاش‌هاي بلورين مرصع هستند.
کاشي‌کاري
کاشي‌هاي موزه قم از نظر قدمت، نفاست، ابعاد، کثرت نقوش و تزئينات و تنوع کتيبه‌هاي موجود روي آن بسيار حائز اهميت و جالب توجه هستند.
از نظر قدمت، بيشتر کاشي‌ها مربوط به دوره سلجوقي و ايلخاني (قرن ششم و هفتم و هشتم) بوده که بخش قابل توجهي از آن در کارخانه سيد رکن الدين در کاشان ساخته شده است.
بخش زياد کاشي‌هاي موزه را کاشي‌هاي ستاره‌اي يا کوکبي و چليپا، خشت کاشي و کاشي‌هاي معرق و کتيبه‌اي تشکيل مي‌دهد.
کاشي‌هاي کوکبي يا ستاره‌اي عمدتاً داراي تزئينات زرين فام بوده و همچنين تعداد زيادي از آن‌ها داراي نقوش برجسته زيباي گياهي شامل گل و بوته اسليمي هستند.
کتيبه‌هاي موجود بر روي کاشي‌ها به سه دسته تقسيم مي‌شوند که يکي از آن‌ها شامل آيات و سوره‌هاي قرآني، احاديث و روايات ائمه معصومين (ع) و ابياتي از شعراي پارسي گوي ايراني از جمله حکيم ابوالقاسم فردوسي است.
کاشي‌هاي خشتي قسمت ديگري از کاشي‌هاي موزه قم را تشکيل مي‌دهد که بيشتر داراي کتيبه‌هايي با حروف برجسته شامل سوره‌هاي قرآني به ويژه سوره ياسين با تزئينات زرين فام و نقوش گياهي است. در اين قسمت هر کاشي شامل يک يا چند کلمه برجسته بوده که مجموعه متعددي از آن‌ها عبارات يک آيه و يا يک سوره را تشکيل مي‌دهد.
از نظر زيبايي و نفاست و ابعاد، يکي از زيباترين و نفيس‌ترين کاشي‌هاي موجود، کاشي‌هاي مرقد علي بن جعفر است که به شکل يک مستطيل بزرگ با ابعاد کلي ۱۵۶×۲۰۶ سانتيمتر که شامل شش قطعه کوچک‌تر به ابعاد ۷۸×۷۰ سانتيمتر است و مربوط به اوايل قرن هشتم يا دوره ايلخاني بوده که داراي کتيبه‌هايي به خط ثلث برجسته است.
آثار حجاري (سنگ‌تراشي)
هنر حجاري و سنگ‌تراشي يکي از رشته‌هاي مهم هنري است که در کشور ما از سابقه‌اي بس کهن برخوردار است و در جاي جاي ميهن اسلامي نمونه‌هاي متنوع و بسيار زيبايي از آثار حجاري را مي‌توان مشاهده کرد.
در موزه آستانه مقدسه قم نيز تعداد قابل توجهي از آثار حجاري وجود دارد که بخش عمده آن شامل سنگ قبر شخصيت‌ها و حکام دوره قاجاري است که از جمله آن‌ها مي‌توان به سنگ قبر فتحعلي‌شاه قاجار، محمدشاه قاجار، قهرمان ميرزا فرزند عباس ميرزا، سنگ قبر مهد عليا مادر ناصرالدين شاه، شعاع السلطنه پسر مظفرالدين شاه قاجار و يکي ديگر از رجال قاجار بنام ميرزا محمدخان اشاره کرد، چون مدفن افراد فوق داخل حرم مطهر قرار دارد صرفاً براي ارج نهادن به مقام هنر و هنرمند سختکوش ايراني، آثار مذکور به موزه انتقال يافته است.
همچنين يک سنگ آب کشکولي دوره قاجاري و قطعات بزرگ و متعدد سنگ مرمر ازاره با نقوش گياهي متعلق به دوره صفوي از ديگر آثار حجاري موزه آستانه مقدسه قم به شمار مي‌رود.
آنچه به برخي از اين آثار اهميت خاصي بخشيده وجود آيات شريفه قرآني، اسماء الهي و جملات و عبارات ديني و اسلامي است که جلوه آن را صد چندان کرده است.
کار حجاري اين آثار به همت هنرمنداني همچون سيدحسين و محمدعلي اصفهاني، محمدحسين حجارباشي، محمدعلي و ميرزا علي اکبر طهراني به انجام رسيده است.
همچنين خطاطي و خوشنويسي يکي از اين آثار توسط جناب ميرزا غلامرضا از خوشنويسان مشهور دوره قاجاري صورت پذيرفته است.
فلزکاري
در موزه آستانه مقدسه قم نمونه‌هاي متنوعي از آثار فلزکاري ادوار مختلف اسلامي وجود دارد که برخي از آن‌ها عبارت‌اند از پيه سوز مفرغ پيش از اسلام، شمعدان‌هاي برنجي دوره سلجوقي، بخور سوزها و شمعدان مشبک دوره صفوي، چراغ روغني برنجي و طوق‌هاي فولادي مشبک دوره صفوي، ادوات جنگي مرصع از قبيل سپر و شمشيرهاي جواهر نشان، کلاهخود وزره فولادي دوره قاجاري، قنديل‌هاي زيباي زرين و مينايي دوره قاجاري و... است.
همچنين درهاي قديمي انتقالي از حرم مطهر با روکش سراسري طلا و نقره که داراي تزئينات قلمزني بسيار زيبا است از ديگر آثار بخش فلزکاري موزه آستانه مقدسه قم به شمار مي‌رود.
سنگ‌هاي قيمتي
بخش عمده سنگ‌هاي قيمتي موزه را مجموعه سنگ‌هاي عقيق و دُر و يشم تشکيل مي‌دهد که از نظر شکل ظاهري به شکل مربع، مستطيل، بيضي، دايره و چندضلعي است.
بيشتر عقيق‌ها داراي انواع کتيبه به خط نستعليق بوده و کتيبه‌ها داراي مضامين قرآني و ادعيه و اسماءالله است و از نظر قدمت نيز عمدتاً مربوط به دوره صفوي و قاجاري است.
تعدادي ديگر از آثار موزه را مدال‌هاي نفيس تشکيل مي‌دهد که بخش مرکزي آن‌ها داراي نقاشي مينياتوري است و حواشي آن با طلا و سنگ‌هاي قيمتي تزئين شده است.
گردنبند (سينه ريز) طلايي احمدشاهي، با نقش برجسته طاووس زرين، به همراه سکه‌هاي آويز اشرفي از ديگر آثار نفيس اين بخش است.
همچنين ادوات رزمي دوره قاجاري از قبيل شمشير فولادي داراي تزئينات طلاکوبي و داراي غلاف مزين به سنگ‌هاي قيمتي و نقوش مينايي، تبر طلاکوب و ميناکاري، قمه فولادي دسته استخواني با غلاف بسيار زيبا با نقوش سراسري مينايي با نوک زمرّدنشان، همچنين سپر و کلاهخود با تزئينات ياقوت و زمرد و طلاکوبي، قنديل بسيار زيباي دوره قاجاري از جنس طلا که با قطعات ريز و متعدد ياقوت و زمرد ترصيع شده و قنديل طلاي قاجاري با تزئينات ميناکاري از جمله مهم‌ترين آثار جواهرنشان موزه قم محسوب مي‌شوند.
آثار دستباف (قاليبافي)
در مجموعه آثار دستباف موزه قم قالي‌ها و قاليچه‌هاي ابريشمي از جلوه خاصي برخوردار هستند. عمده اين قالي‌ها مربوط به دوره صفوي و قاجاري است که از نظر ظرافت بافت و کيفيت طرح و نقشه و رنگ از ارزش هنري والايي برخوردار است و برخي از آن‌ها جزو شاهکار هنر قالي بافي به شمار مي‌آيد.
بيشتر قالي‌ها و قاليچه‌ها داراي نقوش گل و بوته اسليمي، شمسه، ترنج، لچک ترنج، سر ترنج و کتيبه‌هاي قرآني است.
تعدادي از قاليچه‌هاي ابريشمي دوره صفوي داراي ضخامتي بين يک تا دو ميليمتر است که بيانگر منت‌هاي ظرافت در بافت اين آثار نفيس است. برخي از فرش‌هاي موزه قم تار و پود آن از کُرک بافته شده و داراي کتيبه قرآني است.
قديمي‌ترين و بزرگ‌ترين فرش موزه، فرش ابريشمي متعلق به دوره شاه عباس ثاني صفوي است که به شکل دو نيم دايره و مساحت هر يک حدود ۳۰ مترمربع است و ضخامت آن حدود ۲ ميليمتر بوده و از نفايس بسيار ارزشمند محسوب مي‌شود.
آثار دستباف (پارچه بافي)
پارچه‌هاي دستباف موزه آستانه مقدسه قم داراي تنوع خاصي هستند که از آن جمله مي‌توان به پارچه‌هاي ابريشمي، گلابتون، پارچه‌هاي کتان، مخمل، ماهوت، شال، ترمه اشاره کرد.
اين پارچه‌ها با استفاده از شيوه‌هاي مختلف سوزن دوزي از قبيل نقره دوز، يراق دوزي، پته دوزي، تکه دوزي، شمسه دوزي، مليله دوزي، قلابدوزي و... تزئين شده‌اند.
بيشتر پارچه‌ها داراي نقوش گياهي مانند گل و بوته اسليمي، بته جقه، انواع گل و مرغ، نقش ترنج، لچک ترنج، سر ترنج بوده که با استفاده از انواع نخ به ويژه الياف نازک نقره و طلا نقش‌هاي بسيار زيبا خلق شده‌اند.
برخي پارچه نيز داراي نقوش انساني و برخي ديگر داراي نقوش حيواني مانند سيمرغ و اژدها هستند.
تعدادي از پارچه‌هاي ابريشمي دوره صفوي نيز زمينه اصلي آن با کتيبه‌هاي حاوي آيات و سوره‌هاي کوتاه قرآني از جمله سوره مبارکه «نصر» بافته شده است.
نمونه‌اي ديگر از پارچه‌هاي دستباف موزه قم، پرده يا پارچه ويژه روي ضريح حضرت معصومه (س) است که داراي کتيبه‌هاي بسيار زيبايي به خط نستعليق با مضامين شعر در مدح آن حضرت بوده که به شيوه سوزن دوزي اجرا شده و حواشي آن به شيوه قلاب دوزي به زيبايي هر چه تمام‌تر تزئين شده است و محل بافتان اصفهان و متعلق به دوره قاجاري است.
برخي پارچه‌هاي ابريشمي با نقوش انساني متعلق به دوره صفوي و برخي ديگر متعلق به دوره قاجاري است.
تکه‌اي از پرده خانه کعبه که آياتي از سوره مبارکه حج به خط ثلث برجسته به شيوه ده يک دوزي روي آن اجرا شده از ديگر آثار ارزشمند مجموعه پارچه‌هاي نفيس موزه قم به شمار مي‌رود.
بازديد سالانه ۱۰۰ هزار نفر
با توجه به عشق و ارادت فوق العاده‌اي که مردم کشورمان نسبت به خاندان عصمت و طهارت به ويژه بارگاه کريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه(س) دارند، همواره هداياي ارزشمندي را به مرقد نوراني اين بانوي بزرگوار تقديم کرده‌اند که خوشبختانه در چند ساله اخير روندي رو به رشد داشته و در اين ارتباط بيش از ده‌ها قلم اشياي نفيس شامل قرآن‌هاي خطي، مسکوکات ادوار اسلامي، تابلوهاي نقاشي، ظروف سفالينه، آثار دستباف و ساير آثار هنري به موزه اهدا شده است.
همچنين به علت موقعيت مکاني و همجواري با حرم مطهر، استقبال قابل توجهي وجود دارد که به طور متوسط سالانه يکصد هزار نفر از موزه بازديد مي‌کنند.
در چند ساله اخير تعداد زيادي سکه‌هاي ارزشمند ادوار اسلامي شامل چهار آلبوم و تعدادي تابلوهاي خط و نقاشي و... يک عدد در خاتم کاري بسيار نفيس و همچنين تعدادي سنگ قبر رجال و سلاطين دوره قاجاري که از نظر هنر حجاري بسيار نفيس و ارزشمند بودند، از اماکن و بيوتات وابسته به حرم مطهر جمع آوري و به موزه انتقال داده شدند.
منبع : خبرگزاري مهر
