به گزارش بزنيم بيرون ، خوش نقشونگارترين مساجد جهان نهتنها ميعادگاه مسلمانان با پروردگارشان هستند، بلکه تصويري از تبلور ذوق، هنر و چيرهدستي معمارهايي را نمايان ميکنند که عمري را براي به يادگار گذاشتن اثري بيبديل در اين راه صرف کردهاند. در اين گزارش، نمونههايي از باشکوهترين ثمره عمر اين هنرمندان را معرفي ميکنيم.
البته مسجدالحرام و مسجدالنبي در صدر اين فهرست قرار دارند، اما بهدليل آشنا بودن بيشتر مخاطبان با اين دو نماد پررنگ جهان اسلام، از توضيح درباره اين دو بناي عظيم مذهبي و تاريخي صرف نظر کردهايم.
مسجدجامع اصفهان - ايران
اين بناي بينظير که زيبايياش چشم هر بينندهاي را خيره ميکند، حاصل بازسازيهاي مکرر در قرنهاي متمادي است، از قرن هفتم گرفته قرن بيستم! بنابر شواهد تاريخي، مسجدجامع اصفهان روي ويرانههاي مسجد قديميتري ساخته شده که اعراب ساکن قريه طهران در اصفهان، قرن دوم هجري قمري در يهوديه بنا کرده بودند. مسجد اولي بر خرابههاي بنايي مربوط به اواخر دوره ساساني برپا شده بود.
مسجدجامع اصفهان را شاهکاري در هنر معماري ايران ميدانند. سبک معماري اين مسجد شيوه «رازي» است. مسجدجامع اصفهان نمونه بارزي از هنر بيزانس و کلاسيک در قالب يک بناي سنتي و اسلامي بهشمار ميآيد.
مسجد «حسن ثاني» - کازابلانکا مراکش
مسجد «حسن ثاني» يکي از مهمترين بناهاي تاريخي مراکش است. اين مکان در چند حوزه رکوددار است؛ بزرگترين مسجد آفريقا بهشمار ميآيد و بلندترين منارههاي جهان (210 متر) را دارد. اين بناي اسلامي که با کمکهاي مردمي ساخته شده، در سال 1993 افتتاح شد. اين مسجد به مناسبت شصتمين سال تولد «حسن دوم» پادشاه مراکش بنا شد. مسجد مرمرين «حسن ثاني» در ساحل اقيانوس اطلس واقع است و کف بخشي از آن شيشهاي است. ديوارهاي مسجد «حسن ثاني» از بتون و مرمر است و محوطه داخل آن ستونهاي مرمري دارد و گنبد آن با چوب، حکاکي شده است. ديوارهاي داخلي آن نيز گچبريهاي بسيار زيبا دارد. اين مسجد از جاذبههاي اصلي گردشگري مراکش است و بيشتر جنبه نمادين دارد.
مسجد «نصيرالملک» - شيراز ايران
صبح زود که فرشته خورشيد، انوار طلايي رنگش را به مناظر نفسگير مسجد «نصيرالملک» ميتاباند، بايد به ديدن اين شاهکار تاريخي و مذهبي برويد. مسجد «نصيرالملک» شيراز که از بناهاي سنتي اين شهر است، در محله گودعربان و خيابان لطفعليخان زند و در نزديکي مسجد شاهچراغ واقع است. اين بنا در سال 1888 ميلادي ساخته شد. شيشههاي الوان و پنجرههاي ارسي اين بنا، نور خورشيد را به داخل راه ميدهند و مناظري پديد ميآورند که به جرأت ميتوان گفت همتايي در جهان ندارد.
مسجد «نصيرالملک» از نظر کاشيکاري و مقرنسکاري از زيباترين مساجد ايران محسوب ميشود. اين مسجد صحن وسيعي در سمت شمال دارد. در ورودي نيز داراي طاقنمايي بزرگ است٬ که سقف آن با کاشيهاي رنگارنگ مزين شده است. «نصيرالملک» دو شبستان شرقي و غربي دارد؛ شبستان غربي که پوشش آجري دارد و بيشتر روي آن کار شده و زيباتر است٬ طاق اين شبستان روي ستونها سنگي و با طرح مارپيچ روي آن در دو رديف ششتايي و به تعداد ۱۲ عدد به نيت ۱۲ امام قرار گرفته است.
مسجد «سليميه» - اديرنه ترکيه
مسجد «سليميه» نمونه عالي از معماري اسلامي و يکي از جاذبههاي گردشگري ترکيه است. اين بنا در قرن شانزدهم ساخته شد و يکي از مساجد معروف دوره عثماني به مساحت ۲۲ هزار و ۲۰۲ مترمربع است. طراحي ساده، المانهاي اسلامي و سبک معماري کمنظيرش موجب شده پس از قرنها هنوز مورد ستايش بينندگان قرار گيرد. بخشي از کاشيهاي اين مسجد در زمان جنگهاي عثماني با روسيه در سالهاي ۱۸۸۷-۱۸۸۸ از طرف «ميخائيل اسکوبلف» ژنرال روس به مسکو منتقل شد. نام مسجد «سليميه» در فهرست ميراث جهاني يونسکو به ثبت رسيده است. «سنان» معمار رسمي دربار پادشاههاي عثماني، ساخت اين بنا را برعهده داشت و «سليميه» را مهمترين کار معماري خود ناميد.
مسجد بزرگ «شيخ زايد» - ابوظبي امارات
مسجد «شيخ زايد» همانطور که از نامش پيداست، به دستور حاکم ابوظبي و بنيانگذار امارات متحده عربي بنا شد و از نمونههاي معماري جديد اسلامي است. «شيخ زايد» در سال 2004 درگذشت و در بخش شمالي اين مسجد دفن شد. فاکتورهاي سنتي و مدرن در طراحي و معماري اين مسجد درهم آميختهاند. مصالح ساخت اين بنا از مکانهاي مختلف از جمله کشورهاي غيراسلامي تهيه شده است. هزينه ساخت اين بنا، دو ميليارد و ۱۶۷ ميليون درهم امارتي بوده است. مسجد «شيخ زايد» روي تپهاي به ارتفاع ۹ متر از سطح زمين ساخته شده است. طبق بررسيهاي صورتگرفته از سوي سازمان کنفرانس اسلامي، قبه اصلي اين مسجد، بزرگترين قبه در جهان است که ارتفاعي 83 متري دارد و قطر داخلي آن 32.8 متر است.
مسجد «ملک فيصل» - اسلامآباد پاکستان
«ملک فيصل» بزرگترين مسجد در جنوب شرق و جنوب آسيا و همچنين چهارمين مسجد بزرگ جهان است. پيش از ساخته شدن مسجد «حسن ثاني» مراکش، توسعه مسجدالحرام و مسجد نبوي در مدينه، «فيصل» عنوان بزرگترين مسجد جهان را داشت. يکي از نکات جالب توجه درباره مسجد «فيصل»، بدون گنبد بودن آن است. اين مسجد چهار مناره چادرشکل دارد و گنجايش آن حدود 75 هزار نفر است. ساخت اين مسجد حدود ۴۰ ميليون دلار آمريکا هزينه داشته است و از مهمترين دستاوردهاي اسلامي بهشمار ميرود.
مسجد «کريستالي» - ترنگانو مالزي
مسجد «کريستالي» يکي از زيباترين مساجد جهان است که همه قسمتهاي آن از شيشه ساخته شده است. اين مسجد مجهز به فناوري روز از جمله اينترنت است که به زائران امکان ميدهد با روشهاي نوين به قرائت قرآن کريم بپردازند. بخش اعظم محلي که مسجد «کريستالي» در آن واقع شده را آب فرا گرفته است. بازتاب نور و تصوير مسجد در آب در شب، منظرهاي فوقالعادهاي بهوجود ميآورد و همين باعث معروف شدن اين مسجد در ميان گردشگران شده است. اين بنا دومين مسجد بزرگ در جنوب شرق آسياست که بيش از ۱۵ هزار نمازگزار ميتوانند در آن عبادت کنند. مسجد «کريستالي» مالزي بر پايههاي فولادين و به دستور «ميزان زينالعابدين» که در سال ۲۰۰۶ پادشاه ايالت ترنگانو بود، بنا شد.
مسجد «اياصوفيه» - استانبول ترکيه
«اياصوفيه» معروفترين مسجد ترکيه است که در شهر استانبول واقع شده و سالانه حدود سهميليون گردشگر را جذب ميکند. «اياصوفيه» در اصل، کليساي مسيحيت شرق بود که در دوره امپراطوري بيزانس در سال ۵۳۲ ميلادي به دستور «کنستانتين اول» ساخته شد و سپس در قرن ششم توسط «جاستنيانوس» مورد بازسازي و مرمت قرار گرفت. اين کليسا نخست، کليساي بزرگ نام گرفت. پس از فتح استانبول، «سلطان محمد دوم» دستور داد کليساي اياصوفيه را به مسجد تبديل کنند.
بعدها آياتي از قرآن به خط «مصطفي چلبي» در ديوارها و سقف اياصوفيه نگاشته شد. علاوه بر اين، لوحههايي دور تا دور سقف «اياصوفيه» نصب شد که در آن نامهاي الله، محمد، ابوبکر، عمر، عثمان، علي، حسن و حسين نوشته شده بود. پس از اعلام حکومت جمهوري در ترکيه و به قدرت رسيدن «آتاترک» اياصوفيه به موزه تبديل شد و تا امروز به همين شکل باقي مانده است.
اين مسجد که از سبک خاص معماري برخوردار است، در فهرست ميراث جهاني سازمان يونسکو به ثبت رسيده است. جالب است بدانيد که معماري بينظير اين بنا را هم معمار «سنان» انجام داده است.
مسجد «سلطان» - سنگاپور
مسجد «سلطان» يکي از مهمترين مساجد سنگاپور است و تقريبا از زمان ساخت در منطقه عرب و مسلماننشين، تغييري نکرده است. طراحي باشکوه اين مسجد در کنار گنبدي که از جنس طلا دارد، آن را به يکي از مهمترين نمادهاي تاريخي، مذهبي و هنري سنگاپور بدل کرده و هنر و معماري جالب توجه به کار رفته در ساخت ديوارها، بر محبوبيت آن افزوده است.
اين بنا بين سالهاي 1824 تا 1826 در نزديکي کاخ «سلطان حسينشاه» ساخته شد. مسجد «سلطان» با سالنهاي بزرگ و زيباي برگزاري نماز و مراسم مذهبي از محبوبيت خاصي در نزد مسلمانان برخوردار است. در طول ماه مبارک رمضان، مراسم افطاري و نماز جماعت باشکوه هرچه تمامتر در اين مکان برگزار ميشود. مسجد «سلطان» در سال 1975 در فهرست آثار تاريخي سنگاپور قرار گرفت.
مسجد «پادشاهي» - لاهور پاکستان
دستور ساخت مسجد «پادشاهي» يا «عالمگيري» بين سال 1671 توسط «اورنگزيب عالمگير» ششمين امپراطور مغول صادر و در سال 1673 کامل شد. «پادشاهي» پنجمين مسجد بزرگ جهان لقب دارد و بهعنوان يکي از آثار تاريخي ماندگار در شبهقاره هند شناخته ميشود. با زيبايي و شکوه بينظيري که اين بنا دارد، بهعنوان يکي از مهمترين جاذبههاي گردشگري پاکستان شناخته ميشود. در داخل و خارج اين بنا منبتکاريها و گچبريهاي زيبايي قرار دارد و ديوارهاي آن با سنگ مرمر قرمزي که از معادن سنگ جيپور هند آورده شده، ساخته شده است. در بخش اصلي آن 55 هزار نمازگزار ميتوانند عبادت کنند و صحنهاي آن به اندازه 95 هزار نفر گنجايش دارد. اين مسجد بين سالهاي 1673 تا 1986 عنوان بزرگترين مسجد جهان را در دست داشت.