آرامگاه شاهزاده محمد باغشجرد

آرامگاه شاهزاده محمد باغشجرد، از جاذبه های تاریخی و تماشایی استان خراسان شمالی است و چندین سال قدمت دارد.

قدمت آرامگاه شاهزاده محمد، به دوران صفویه مربوط می شود.

طرح کلی پلان بنا و نیز جزییات تزیین داخلی و شیوه اجرای نقوش و کتیبه ­ها با رنگ­ های طبیعی شامل آبی لاجوردی، قرمز اخرایی و ... از هر نظر با بنای آرامگاه امامزاده حمزه موسی در روستای دهنۀ شیرین مشابه است. هر دوی این بناها با توجه به شیوه تزیین و نقوش و کتیبه­ ها و سبک معماری به دوره صفوی تاریخ ­گذاری می شوند.

بنای آجری این آرامگاه با پلانی مستطیل شکل به ابعاد 9×11 متر در بافت مسکونی روستای باغشجرد و نزدیک مظهر قنات روستا واقع شده که پلان اصلی آن به سبک چهارتاقی ابوده اما امروزه به غیر از ورودی شرقی سایر ورودی­ ها مسدود شده و به شکل تاق نما درآمدند.

در ضلع شمالی بنا، شاهد یک رشته پلکان خاهید بود که دسترسی بر بام بنا را آسان کرده و در طرفین ورودی نیز دو حجره وجود دارد که یکی از آن ها مسدود و یکی باز است. ورودی از طریق ایوانی به عرض حدود 3 متر به گنبدخانه راه پیدا می­کند. ایوان بنا با قوس نیم دور پوشش داده شده و تمام فضای داخلی آن با گچ اندود شده است.

بر بالای در ورودی بنا یک طاق ­نمای کوچک تعبیه شده که در طرفین آن با گچبری تصویر دو آهو نقش شده و به طور ضمنی به مفهوم «ضامن آهو» اشاره دارد. گنبدخانه فضایی است به شکل مربع که به کمک چهار فیلپوش در بالا به هشت ضلعی تبدیل و بر فراز آن گنبدی استقرار یافته و ارتفاع بنا تا زیر گنبد 7 متر است. نمای داخلی بنا اندود شده و بر اندود گچ نقوش متنوع گیاهی، هندسی و کتیبه ­هایی به رنگ قرمز اخرایی، آبی لاجوردی، و سبز روشن نقاشی شده است. کتیبه ­ها شامل ادعیه و آیات قرآنی است.

در قسمت بالای دیوار و بر افریز به خط ثلث بر زمینه لاجوردی «آیه الکرسی» نوشته شده و در پایین آن انواع ترنج­ های هندسی با نقوش گیاهی و ادعیه و زیارت نامه ­ها نوشته شده؛ از جمله بر جرز جنوبی ورودی بنا دعای «زیارت جامعه کبیره» در چند ردیف بر روی هم در داخل نوارهای موازی افقی نوشته شده که بخش زیادی از آن در اثر اصطکاک، نصب کلید و پریز برق و سایر عوامل پاک شده است. این کتیبه نیز به خط ثلث بر زمینه لاجوردی نوشته شده و اطراف کتیبه به رنگ قرمز اخرایی قلمگیری شده است. تمام اندود گچ زیر گنبد نیز با نقوش زیبای گیاهی به رنگ های مذکور تزیین شده است. کتیبه « آیه الکرسی» بر افریز و بخشی از «زیارت جامعه» (بسم الله الرحمن الرحیم السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و موضع الرساله و مختلف الملائکه و مهبط الوحی و معدن الرحمه و ... ) بر جرز ورودی بنا به خط ثلث نوشته شده که بخش اعظم آن ها فرو ریخته یا ناخوانا شده است.

این جاذبه در سال 1381 با شماره 5950 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

فصل های بهار و تابستان، زمان مناسبی برای سفر به این شهر و بازدید از این جاذبه هستند.

متأسفانه امروزه به دلیل رطوبت زدگی و عدم رسیدگی به بنا بخش قابل توجهی از اندود و نقاشی ­های زیبای داخل بنا فروریخته و در صورت بی توجهی در چند دهه آینده به کلی این تزیینات نابود خواهد شد.