مشخصات کاروانسرای شاه عباسی کرج
مساحت کل بنای کاروانسرای شاه عباسی کرج ۳ هزار متر مربع و مساحت حیاط میانی ۹۰۰ متر مربع است. ورودی کاروانسرا نیز از ایوان شمالی است. پیرامون حیاط میانی آن ۲۱ حجره ایواندار برای استراحت مسافران و پنج بارانداز برای نگهداری کالا و جایگزینی همراهان و نگهبانان کاروانها در نظر گرفته شدهاست. در ساخت این بنا از سنگ، آجر، چوب و کاهگل استفاده شدهاست
.گرداگرد بنا اسطبل قرار دارد. راه ورود به اسطبلهای جبهه شمالی از دو سوی ابتدای ورودی در داخل بناست؛ اما راه اسطبلهای جبهه جنوبی از پخهای گوشه حیاط است. در واقع، وجود دو نوع راه متفاوت به اسطبلها از ممیزات این کاروانسرا می باشد؛ چون در دیگر کاروانسراها معمولا این راهها طرح مشابهی دارند. قرار گرفتن ورودی در ضلع شمالی از دیگر ویژگی های این کاروانسراست؛ زیرا در دیگر کاروانسراها، ورودی معمولا در ضلع جنوبی است.
تاریخچه کاروانسرای شاه عباسی کرج
کاروانسرای شاهعباسی کرج متعلق به دوران صفویه بوده و بین سالهای ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شدهاست.
ویژگیها کاروانسرای شاه عباسی کرج
این كاروانسراي تاریخی در ۲۲ فروردین ۱۳۵۶ با شماره ۱۳۶۸ در فهرست آثار ملي ايران ثبت شد.
زمان مناسب بازدید کاروانسرای شاه عباسی کرج
بهترين زمان براي بازديد از اين جاذبه تمام فصول سال مي باشد.
سیمای عمومی کاروانسرای شاه عباسی کرج
سردر کاروانسرای شاه عباسی کرج با دو طاق نما در طرفین آن از امتداد افقی نما پیش تر آمده است. رخ بام مستقیم بنا نیز در این نقطه شکسته شده و بالاتر رفته است. ردیف طاق نماهای عمیق در این ضلع بنا به نمای ورودی اهمیت و تشخص بیشتری بخشیده. بر بالای درگاه ورودی بنا، جای خالی کتیبه ای دیده می شود که احتمالا حاوی اطلاعات مربوط به تاریخ احداث بنا بوده. کاروانسرای شه عباسی کرج، فاقد هشتی است؛ و به عبارت دیگر، هشتی آن با ایوان شمالی ترکیب شده است. در سوی مقابل ورودی، در میانه جبهه جنوبی نیز، ایوانی مشابه ایوان شمالی دیده می شود که انتهای آن از طرفین باز شده و بدین گونه، فضای وسیعی شبیه به شاه نشین، پدید آمده.
ایوانهای دو جبهه شرقی و غربی هم بسیار عمیق اند و مانند دو ایوان شمالی و جنوبی، رخ بام کلی حیاط را شکسته اند و از این رو، الگوی چهار ایوانی بنا کاملا جلوه کرده است. کاروانسرا برج یا عنصر برج مانند ندارد و نماهای خارجی آن راست گوشه است. نبود برج در اطراف بنا و همچنین فقدان اتاق محافظان در دستگاه ورودی سیمای کاروانسرایی درون شهری به این بنا بخشیده و نشان می دهد که معمارش کمتر نگران امنیت آن بوده است.
پی این بنا از سنگ و دیوارهای آن، از آجر و ملاط ساروج ساخته شده. دور تا دور حیاط این کاروانسرا، 21 حجره جهت استراحت مسافرین و 5 بارانداز برای نگهداری کالاها و استقرار همراهان و نگهبانان طراحی شده. قناتی در مسیر شمال به جنوب از این کاروانسرا می گذشته که حلقه چاه آن در حیاط کاروانسرا موجود است. یک حوض سنگی در وسط حیاط بوده که قسمتی از آن در زیر کف فعلی مدفون است.